Review: Nikon AF-S Nikkor 200-500mm - Betaalbare supertelezoom

Fotografen met sport en wilde dieren als hoofdonderwerp gebruiken in veel gevallen teleobjectieven met vaste brandpunten, zoals 300mm, 400mm of 500mm. Zulke objectieven hebben een hoge lichtsterkte en beeldkwaliteit. De beperking is de vaste brandpuntsafstand. Als het onderwerp te dichtbij komt, kun je het niet meer beeldvullend en/of scherp in beeld krijgen, zodat je eerst van objectief moet wisselen. Soms kom je ook net een stukje bereik tekort. Dat is op te lossen door het plaatsen van een 1,4x of 2x teleconverter, hoewel ook dat tijd kost. Het gebruik van converters heeft ook enkele nadelen; je verliest beeldkwaliteit en lichtsterkte. In dit licht bezien heeft een zoomobjectief ook bij natuur- en sportfotografie zo zijn voordelen. Je hoeft geen ander objectief of een converter te monteren om van brandpunt te wisselen en dat laatste kan ook nog eens traploos.

De Nikkor 200-500mm wordt geleverd inclusief een kunststof zonnekap, een draaibare statiefgondel en een zachte buidel. De 200-500mm heeft een lengte van 27 cm (bij 200mm) tot 34,5 cm (bij 500mm), door de inwendige scherpstelling verandert de lengte niet bij scherpstellen. Het objectief is niet weerbestendig. Als je snel bewegende onderwerpen wilt volgen, gebruik dan de nieuwe Sport VR-modus, waarbij alleen verticale trillingen worden gecorrigeerd. In de type-aanduiding komen we de letter E tegen en dat staat voor elektromagnetisch diafragma. Volgens Nikon presteert dit type diafragma nauwkeuriger bij reeksopnamen, maar de beperking is dat je bij camera's van voor 2007 alleen met volle opening kunt fotograferen. Nikon geeft aan dat je ook een 1,4x converter kunt gebruiken, waardoor je bij fullframe over 280-700mm f/8 beschikt. Op een camera met DX-sensor met cropfactor gedraagt het objectief zich overigens als een 300-750mm.

We gebruikten de 200-500mm op een Nikon D750, deze combinatie weegt dan ongeveer drie kilo. Bij niet al te donker weer konden we dankzij de effectieve beeldstabilisatie en wat hogere ISO-waarden prima uit de hand werken. Werk je vanaf een monopod, bonenzak of een niet echt stevig statief, laat de VR dan ingeschakeld. De autofocus werkt dankzij de Silent Wave Motor heel stil en behoorlijk snel. De minimum focusafstand bedraagt 2,2 m over het gehele zoombereik. Door de filtermaat van 95 mm zijn filters kostbaar, het is jammer dat er geen insteekfilters gebruikt kunnen worden.

Optische prestaties

De 200-500mm heeft twaalf groepen met negentien elementen waarvan drie elementen van ED-glas om chromatische aberraties te verminderen. Deze zijn van zo'n laag niveau dat je zelfs bij extreme contrasten nauwelijks kleurrandjes zult vinden, een uitstekende prestatie. Ook vignettering is nauwelijks waarneembaar en we zijn zeer tevreden over de distorsie. Er is bij 200mm een zeer lichte kussenvormige vertekening die bij 500mm bijna verdwenen is. Alleen bij opnamen met rechte lijnen, zoals een horizon, is deze vertekening licht zichtbaar, maar dat is achteraf eenvoudig te corrigeren. Het objectief is weinig gevoelig voor flare, mits je de zonnekap gebruikt. Dankzij de negen afgeronde diafragmalamellen is de bokeh fraai, lichtpunten worden rond weergegeven. Uiteraard is de scherpte het belangrijkst. We fotografeerden vaak bij volle opening, omdat het tijdens de testperiode meestal bewolkt was en omdat we het objectief vaak uit de hand gebruikten. Gelukkig biedt de 200-500mm ook bij de grootste opening van f/5.6 al een uitstekende scherpte in het centrum. Het is opvallend dat er over het gehele zoombereik nauwelijks verschil in centrumscherpte bij f/5.6 tot f/16 is. Bij f/22 en vooral f/32 zien we de onscherpte door de diffractie iets toenemen. Bij de hoekscherpte is het een ander verhaal; in de 200mm stand lopen de hoeken bij f/5.6 wat achter en echt scherp zijn ze pas bij f/11 tot f/22. Bij 300mm zijn de hoeken beter en de scherpte verbetert nog iets tot f/16. De 400mm stand levert de beste kwaliteit: behalve de reeds genoemde centrumscherpte zijn ook de hoeken bij open lens al van uitstekende kwaliteit. Bij 500mm zijn de hoeken een tikje minder scherp bij f/5.6, maar dat trekt bij f/8 al behoorlijk bij. Kortom, uitstekende prestaties voor dit objectief met een adviesprijs van net geen zestienhonderd euro. Hij is daarmee een stuk goedkoper dan de Nikon AF-S Nikkor 80-400mm f/4.5-56 G ED VR (€ 2300,-) en de wat oudere Nikon AF-S Nikkor 200-400mm f/4 G ED VR II  (€ 6200,-). Nikon gaat hiermee richting de prijzen van de onafhankelijke objectieffabrikanten en gezien de geboden kwaliteit is dit revolutionair. We bevelen dit objectief aan voor onder meer het fotograferen van wildlife, vogels en sport, maar door de beperkte lichtsterkte van f/5.6 wat minder voor zaalsporten. Door het zoombereik sluit de Nikkor 200-500mm mooi aan op een (lichtsterkere) 70-200mm.

Conclusie

Als je als sport- of natuurfotograaf op zoek bent naar een betaalbaar teleobjectief was je voorheen aangewezen op vaste brandpunten. Met de AF-S Nikkor 200-500mm f/5.6E ED VR brengt Nikon hier verandering in. Het objectief heeft wel enkele beperkingen, zoals de relatief lage lichtsterkte bij 200mm en we missen ook weerbestendigheid. De geavanceerde kenmerken die we bij de eveneens nieuwe (maar veel duurdere) 500mm en de 600mm zien, ontbreken hier, zoals fluorietelementen, fluorcoat en een gelagerde statiefgondel. Belangrijke zaken als de autofocus en de beeldstabilisatie werken echter perfect. De beeldkwaliteit is van hoog niveau, de scherpte is bij open lens al uitstekend in het centrum en de hoeken trekken snel bij. De distorsie is zo laag dat het in de meeste situaties niet zal opvallen, chromatische aberraties en flare zijn nauwelijks te bespeuren. Sport- en wildlifefotografen kunnen hun voordeel met dit objectief doen, letterlijk en figuurlijk.

Oordeel

Scherpte  4,5
Vervormingen  5
Autofocus  4,5
Behuizing  4
Prijs/kwaliteit  5

Specificaties

Adviesprijs  €1599,-
Diafragma  f/5.6-f/32
Filtermaat  95 mm
Min. focusafstand 220 cm
Afmetingen  108 x 267,5 mm
Gewicht  2300 gram
Opbouw  19 elementen in 12 groepen
Beeldstabilisatie Ja
Accessoires  HB-71 zonnekap, statiefgondel, etui
Geschikt voor  Nikon FX en DX

Voor meer informatie kun je kijken op de website van Nikon.
Deze review verscheen eerder in DIGIFOTOPro 4.2015. Deze en andere edities zijn via deze link na te bestellen.