Gallery: Onze Nederlandse landschappen in de mist - met tips!

Als het mistig is, is het meestal koud, nattig, grauw en grijs, tenminste dat denken we. Niks is minder waar. Zeker wanneer je aan de slag gaat met grondmist in de vroege ochtend, zul je zien dat de witte waas wordt afgewisseld met prachtige warme kleuren van de zonsopkomst. Mist kan juist een te gek, sfeervol decor geven die je uitstekend kunt overbrengen op foto’s. Sterker nog, je kunt elk simpel, weinig fotogeniek straatje jeu geven als het mistig is. Helemaal als je deze tips volgt!

Lees ook: De mooiste fotos van tulpenvelden in onze gallery

Foto door Goffe Jensma

Check het weer

Natuurlijk kun je iedere ochtend vroeg opstaan en kijken of het al mistig is, maar meestal ben je dan te laat. Voordat je je goed en wel hebt aangekleed, is de mist alweer opgetrokken en is het een prachtige zonnige ochtend. Ook mooi... maar niet waar we voor gaan. Het is dus beter om van te voren te voorspellen of het mistig zal worden. Dat kan natuurlijk door naar het weerbericht te kijken. Mist ontstaat meestal ‘s avonds of ‘s ochtends vroeg, dus het is handig om van tevoren te weten of het de moeite waard is om erop uit te gaan. Mist ontstaat door het afkoelen van de onderste laag van de lucht, die daardoor minder vocht kan vasthouden. Hierdoor neemt de relatieve luchtvochtigheid toe. Als de lucht verzadigd raakt met vocht treedt er condensatie op. De waterdamp verandert in kleine waterdruppeltjes die in de lucht zweven: mist. In principe ontstaat mist vaak als de temperatuur ‘s nachts een stuk lager is dan overdag. Daardoor verdwijnt mist vaak gedurende de dag: de lucht warmt weer op. Er is vaak meer mist in de polder dan in een stad, doordat steden relatief minder afkoelen ‘s nachts.

Naast het weerbericht, wat je online gemakkelijk kunt vinden, kun je ook diverse apps raadplegen voor extra informatie zoals over de stand van de zon en eventueel de getijden wanneer je aan zee wil fotograferen.

Lees ook: 'De clichés voorbij', in gesprek met Fujifilm-ambassadeur Bob Luijks

Foto door Jaap Kanters

Zoek naar licht

Als je in een flink mistige omgeving staat, snapt je camera het meestal niet meer. Door het vele wit in beeld heeft de camera de neiging om te onderbelichten zodat het beeld meer naar 18% grijs neigt. Hierdoor komen de foto’s er donkerder uit dan nodig. Door +1 overbelichting te kiezen op de camera kun je dit compenseren. Probeer verschillende belichtingen uit, want het duistere effect kan juist heel goed werken. Controleer ook je histogram. Staat de piek in het midden of links van het midden? Dan zou je foto wel eens onderbelicht kunnen zijn. Corrigeer deze of maak voor de zekerheid meerdere foto’s met verschillende belichtingen.

Een donkere foto die mistig is wordt inderdaad vaak snel een grijze brij. Zoek naar lichtbronnen in de vorm van lantaarnpalen, huizen of het (waterige) zonnetje. De lampen zullen je foto diepte geven en hopelijk dat spookachtige effect. Rijen lampen werken nog beter, omdat je dan direct een kijklijn creëert.

Lees ook: Combineer meerdere foto's om een uniek beeld te krijgen

 Foto door Ulbe Spaans

Probeer langzame sluitertijden en niet al te grote diafragma's

Mist beweegt vaak langzaam, in een soort wolken. Er is een bepaalde interactie met de omgeving. Als je bijvoorbeeld de koplampen van een rijdende auto neemt, met een lange sluitertijd, dan is vrijwel de hele foto belicht. In de lichtstralen zie je de mist het beste, soms zie je zelfs de lichtstralen (lichtharpen) zelf in de mist. Door hier gebruik van te maken kun je de eerste tip op een andere manier toepassen. Als de zon doorkomt betekent dat over het algemeen dat de mist weg zal trekken, maar ook dat je prachtige, zichtbare lichtstralen kan krijgen als je tegen het licht in fotografeert.

Een mistige, stemmige foto mag best wat donker zijn. Zeker als je in het donker fotografeert, is het niet erg als alleen de lichte plekken goed zichtbaar is en de rest in de schaduw lijkt te verdwijnen. Daarnaast heeft de autofocus van je camera contrast nodig om scherp te stellen. Is er weinig contrast, dan kan  de camera problemen krijgen met scherpstellen en gaan zoeken. Met een dichter diafragma (hoger f-getal) is het focussen minder kritiek; de scherptediepte is groter dus een groter gedeelte van de foto zal scherp zijn. Al moet de camera dan natuurlijk nog steeds op het juiste punt focussen.  Je kunt natuurlijk ook handmatig scherpstellen, maar over het algemeen geldt dat een landschapsfoto mooier is wanneer er veel scherpte is. 

Lees ook: Focus stacking: optimale scherpte bij landschapsopnamen

Foto door Jeroen Schouten

Check je witbalans

Zeker als je met straatlantaarns werkt, kunnen de lichten heel oranje worden. Dit kun je oplossen door je witbalans op Tungsten te zetten. Of in de nabewerking kun je deze aanpassen, mits je in RAW fotografeerde. Blauwer licht geeft een meer spookachtig gevoel, zeker bij mist.

Gebruik mist voor rust in je compositie

Mist blurt de achtergrond op een heel natuurlijke manier. Daarom kan een foto die zonder mist misschien wat te druk en rommelig zou zijn, in mistige omstandigheden ineens veel beter werken. Dit werkt heel goed in een bos bijvoorbeeld, of bij foto’s waar je een duidelijk onderwerp op de voorgrond hebt en de achtergrond er niet toe doet of juist afleidend is. Mist is dan ideaal!

Juist in mistige omstandigheden is je compositie belangrijk. Het is soms in een eerste oogopslag niet meteen duidelijk waar je naar kijkt, door de natuurlijke blur. Kijklijnen en compositieregels geven in dat geval houvast. Kies iets interessants op de voorgrond of zoek naar een natuurlijk kader.

Lees ook: Karin de Bruin over landschapsfotografie en het gebruik van filters

Foto door Ilya Korzelius