Review: Nikon D500: Nieuwe kans voor aps-c

Over de vraag waarom Nikon zo lang heeft gewacht, kun je alleen speculeren. Eén mogelijk antwoord zouden de eisen kunnen zijn waaraan zo’n camera volgens Nikon zou moeten voldoen.

Noblesse oblige, oftewel adel verplicht. Het heeft voor Nikon geen zin een professionele camera uit te brengen, wanneer die de vergelijking met de andere professionele camera’s van het merk niet kan doorstaan. Dus heeft Nikon bij de D500 niet alleen de buffer vergroot en de snelheid van continuopnamen verhoogd, maar ook de sensor, het scherpstelsysteem en de ergonomie verbeterd. Het eindresultaat is een camera die in alle opzichten een professionele aps-c-camera genoemd kan worden. Het is ook meteen duidelijk voor welk marktsegment de D500 bedoeld is: dat van de gevorderde amateur en de professional, die behoefte heeft aan een snelle camera voor het telebereik.

Directe vergelijking

De potentiële koper van de D500 zal hem meteen vergelijken met de D7200, dus heb ik gedurende de test de twee camera’s naast elkaar gebruikt. Bij de directe vergelijking valt op dat de body van de D500 van een geheel andere klasse is. Het is een zeer geslaagd synthese van de beste eigenschappen van de D810, de D750 en de D5. Hij maakt niet alleen een professionelere en degelijkere indruk dan die van de D7200, maar ook dan die van de D300s.

Wanneer ik de camera in mijn handen neem, dan valt meteen de structuur van het materiaal de grip op, die net als bij de D750 dunner is dankzij het nieuwe materiaal waaruit de camerabody gemaakt is. Het is een speciale door koolstofvezel versterkte kunststof. Met behulp hiervan is Nikon erin geslaagd om een body-constructie te maken, die we in de autobouw een zelfdragende carrosserie zouden noemen. Door het nieuwe materiaal kon de camera als geheel lichter en toch sterker worden en kon de grip ergonomisch beter want dunner worden. Wat meteen daarna opvalt, is dat de D500 net als de D5 een ISO-knop direct achter de ontspanknop heeft. In combinatie met de voorste instelschijf kan de ISO-waarde en Auto-ISO met één hand ingeschakeld worden, wat zeer handig is wanneer je een teleobjectief op de camera hebt. Wanneer de wijsvinger de ontspanknop, de ISO-knop de belichtingscorrectieknop en de filmknop kan bedienen (allemaal zonder de hand opnieuw te moeten positioneren) kan de duim dan op de nieuwe extra multiselector geplaats worden en op de achterste instelschijf en de AF-ON-knop.

Extra multiselector

De extra multiselector is direct ontleend aan de serie allersnelste professionele eencijferige Nikon-modellen. Het maakt het kiezen van een (groep) scherpstelpunt(en), één van de belangrijkste handelingen bij een professionele snelle camera, heel veel sneller en gemakkelijker. Aan de linkerkant lijkt de camera verder sterk op de D810. Vergeleken met de D7200 is het een enorme verbetering en ook vergeleken met de D300s, al valt dat op het eerste gezicht niet zo op.

Wat misschien ook niet zo opvalt, maar wel een belangrijk wijziging is ten opzichte van de andere aps-c-camera’s van Nikon, is dat de camera rustiger is bij het ontspannen. Dat geldt zowel voor het geluid als voor de beweging. Dit houdt verband met het feit dat de bediening van het diafragma, de sluiter en de spiegel gescheiden zijn. Het verschil in geluid is klein maar merkbaar en bij opnamen met lange sluitertijden is het verschil in camerabeweging ook merkbaar. Het houdt echter ook in dat het diafragma tijdens liveview (en film) gewijzigd kan worden en dat is een grote verbetering. Een andere verbetering bij Liveview: de D500 heeft net als de D810 een splitscreen-zoomweergave. Deze maakt het mogelijk twee verschillende details van het beeld in vergroting te zien, handig bij het beoordelen van de scherptediepte bijvoorbeeld, of bij focus stacks.

Monitor

De eerst keer dat ik een foto op de monitor zag, dacht ik dat de instellingen van de D500 heel anders waren dan die van de D7200. Die waren echter gelijk, maar het verschil tussen de monitor van de D7200 (D750/D810) en die van de D500 is heel groot. Bokeh, kleur, contrast, allerlei aspecten van het beeld laten zich beter beoordelen, maar het beeld lijkt vooral veel scherper. Net als de D750 heeft de D500 een opklappende monitor en dat is vooral bij macro-opnamen een voordeel.

Het AF-systeem is vrijwel identiek aan dat van de D5, maar door het DX-formaat kan er over het gehele beeld scherp gesteld worden en dat met een fenomenale snelheid. De grote hoeveelheid scherpstelpunten over het hele beeld was wellicht ook iets dat door de specificaties van de systeemcamera’s opgedrongen werd, want bij de nieuwste systeemcamera’s is dat vrij gemakkelijk technisch te verwezenlijken. Niet dat de scherpstelsysteem van systeemcamera’s verder met dat van de D500 vergeleken zouden kunnen worden. Het verschil tussen bijvoorbeeld de Sony Alpha 6300 is (behalve bij heel veel licht) zo groot, dat je niet lang hoeft te denken welke camera je wil gebruiken. Dat geldt nog sterker wanneer je de camera’s gebruikt met teleobjectieven in moeilijke omstandigheden.

Sensor

Bij de eerste persberichten en geruchten maakte de gegevens met betrekking tot de sensor de meeste indruk. Maakt de sensor zijn verwachtingen waar? Ja, maar net als bij de D5 zijn de allerhoogste ISO-waarden er meer voor observatie en noodgevallen. Maar er is een duidelijke vooruitgang ten opzichte van de al zeer goede D7200 qua ruis en zelfs een kleine vooruitgang qua dynamiek.

AF en tele

Een camera voor aps-c die tien beelden per seconde maakt, stelt hogere eisen aan het AF-systeem dan alle andere camera’s van Nikon. Daarom is het goed dat Nikon pas bij de generatiewisseling voor de AF-module deze camera uitgebracht heeft. Het AF-systeem van de D7200 (hetzelfde als dat van de D4s/D810/D750) was al heel goed, maar je merkt nu dat het ook onder zeer moeilijke omstandigheden moeiteloos gaat. Maar ook in situaties waarin de andere camera’s goed voldeden, merk je verschil. Bij het werken met de 70-200mm f/2.8 VRII van Nikon bij weinig licht binnenshuis bijvoorbeeld, merk je ineens dat het toch nog beter kon.

De combinatie met dat objectief is trouwens heel erg aantrekkelijk. De kleinere scherptediepte in vergelijking met de f/4-versie komt bij aps-c erg goed van pas en de aps-c-uitsnede zorgt ervoor dat het objectief al bij volle opening vrijwel tot aan de rand scherp is. Ook met de 1,7x converter TC-17 werkt de 70-200 heel goed samen op aps-c. Hetzelfde geldt voor de nieuwe 300mm f/4PF van Nikon (met en zonder converters) en de 200-500mm f/5.6 (alleen zonder getest, maar de 1,4x zou het goed moeten doen).

Equivalentie

Het sterke punt van de D500 merk je bij het veranderde bereik van de 70-200 bij aps-c: het wordt nu een 105-300/2.8. Voor degenen die in termen van equivalentie denken klopt dat niet helemaal, maar de D500 is nu juist een camera die het equivalentie-principe onderuit haalt (behalve voor de scherptediepte). De ruisarmoede van de D500 is namelijk gelijk aan die van de full frame Canon EOS 5d MKIII en de dynamiek is zelfs nog beter. Zelfs in de vergelijking met de D750 scoort de D500 verrassend goed.

Aantrekkingskracht

De directe doelgroep voor de D500 is de betere amateur en professional die sport en natuur wil fotograferen en dus vaak teleobjectieven gebruikt. De D500 heeft echter ook een aantrekkingskracht op een grotere groep, zo blijkt uit de eerste verkoopcijfers. Dat is ook niet verwonderlijk, want wanneer je de specificaties van de D500 vergelijkt met die van de concurrerende Nikon-camera’s én van de Canon 7D, dan springt de D500 er wel op heel veel punten goed uit.

Heeft de D500 ook zwakke punten? Ja, al liggen die vooral buiten de camera zelf. Een klein nadeel is de SnapBridge-implementatie, die door het gebruik van Bluetooth en de onmogelijkheid alleen wifi te kiezen, niet voldoet. Ik verwacht dat een volgende Snapbridge-generatie dat zal oplossen. Bij 4k-video is de beelduitsnede een nadeel: de camera maakt nu een 1,3x crop ten opzichte van het gewone beeld bij full HD. Het grote voordeel daarvan is dat er geen moiré is, maar in het groothoekbereik kom je nu wel iets te kort. Het nadeel is echter beperkt, want bij film gebruik je zelden ultragroothoeken. Theoretisch zou het ook meer ruis moeten opleveren, maar gezien de kwaliteit van de sensor zal dat niet van belang zijn. Overigens valt de AF-snelheid bij video heel erg mee, zelfs zonder aparte scherpstelsensoren op de beeldsensor.

Het belangrijkste nadeel ligt eigenlijk niet aan de camera, maar het is wel een groot verschil tussen de D750, D810 en de D500. Het aanbod aan vaste brandpunten in het groothoekbereik is namelijk erg klein. Wel zijn er verschillende zooms, ook van Nikon zelf, zelfs drie die tot minimaal 21mm kleinbeeldequivalent gaan. Toch zal deze tekortkoming voor de doelgroep waarschijnlijk niet van belang zijn. Voor degenen die daarbuiten vallen, is het een punt van overweging bij het maken van de keuze tussen full frame en de D500. Er is uiteraard ook een oplossing: het gebruik van de D500 samen met een camera voor full frame. Dat is bij gebruik in omstandigheden met veel wind en zand, bijvoorbeeld in Afrika, sowieso geen slecht idee.

Conclusie

De D500 maakt het jarenlang gemis van een professionele aps-c-camera in één zeer overtuigende klap goed. Nikon doet dat zelfs zo goed, dat de camera meteen ook voor ander groepen interessant wordt. Je zou je zelfs mogen afvragen of Nikon daarmee niet zijn eigen full frame camera’s kannibaliseert. De prijs van de D500 is echter hoog genoeg om het voor Nikon tot een winstgevende concurrentie te maken.

Is de prijs ook voor de koper interessant? Wanneer je nog eens naar de vergelijkende tabel kijkt, lijkt dat het geval te zijn. We zijn erg benieuwd hoe groot de verkopen op langere termijn zullen zijn, en wat dat voor een effect zal hebben op het aanbod van objectieven.

Specificaties

Adviesprijs (body): € 2369,-
Resolutie: 20,9 megapixels
Beeldsensor: 23.5 x 15.7 mm CMOS aps-c-sensor
ISO-bereik: 100-51200
Zoeker: Pentaprisma
Scherm: 3,2 inch, kantelbaar
Scherpstelling: 153 scherpstelpunten
Snelheid: 10 beelden per seconde
Opslag: SD, SDHC, SDXC, XQD
Gewicht: 860 gram
Filmfunctie: ja

Info: nikon.nl

Deze review staat ook in DIGIFOTO Pro 3.2016.