Welke sd-kaart en waarom?

Update: Dit artikel is ondertussen al vijf jaar oud en hoewel de informatie nog steeds klopt, hebben er wel wat veranderingen plaatsgevonden. Voor een artikel met de nieuwe versies en informatie over andere geheugenkaarten kun je klikken op deze link.

Het meest verwarrende waar je tegenaan loopt bij de aanschaf van een sd-geheugenkaart zijn de verschillende snelheidsaanduidingen. Vrijwel alle kaartjes zijn voorzien van een 'class'-aanduiding, aangegeven met een cijfer in een 'C'. Dit getal geeft de minimale constante snelheid van een geheugenkaart aan. Dit is van belang voor het opnemen van video. Daarbij moet een constante stroom aan data verwerkt worden. Een class-2-kaart heeft een minimale snelheid van 2 MB/s, een class-10-kaart haalt 10 MB/s. Voor het opnemen van hd-video is tenminste een class 6-kaart vereist. Gebruik je de geavanceerde full-hd-filmfunctie op een spiegelreflexcamera of een compacte systeemcamera, dan is een class-10-kaart aan te raden.

Recent is er ook nog de UHS-standaard bijgekomen. Momenteel bestaan er alleen nog kaarten met de aanduiding UHS-1, die qua snelheid vergelijkbaar zijn met een class 10-kaart. In de toekomst zal de UHS-standaard gebruikt worden voor kaarten die nog sneller zijn dan class 10.

Maximale snelheid

De maximale snelheid van een geheugenkaarten kan veel hoger zijn dan de constante snelheid. Deze pieksnelheid komt goed van pas bij het wegschrijven van foto's. Meestal wordt deze snelheid aangeduid in MB/s, soms met een getal gevolgd door 'X'. De snelheid is eenvoudig om te rekenen: 100X staat gelijk aan 15MB/s, 200X komt overeen met 30MB/s, etc.

In de praktijk heb je profijt van deze snelheid als je veel foto's achter elkaar schiet. In elke camera zit een geheugenbuffer, zodra deze vol zit worden de bestanden naar de geheugenkaart geschreven en gaat de snelheid van de camera flink achteruit.

Voor een spiegelreflexcamera met een groot aantal megapixels en de mogelijkheid om in raw te fotograferen heb je een hogere snelheid nodig dan voor een eenvoudig compactcamera. Voor die laatste soort camera's voldoet 20MB/s meestal prima. Heb je een spiegelreflex of compacte systeemcamera, dan kun je beter kiezen voor 30MB/s of meer.

Praktijktest

Aan enkel de class-aanduiding van een sd-kaart kun je niet zien hoe snel zo'n kaart in de praktijk is. Een klasse 10-kaart van merk X kan veel sneller zijn dan de klasse 10-kaart van merk Y. De beste manier om daar achter te komen is de praktijk, dus namen we de proef op de som.

Met een Canon 550D maakten we telkens 15 foto's (raw+jpg) in de burst-mode, om vervolgens te klokken hoe lang de camera nodig had om zijn buffer weg te schrijven naar het geheugenkaartje. We drukten de stopwatch in op het moment dat de eerste foto gemaakt werd. De tijdsmeting werd gestopt zodra het rode lampje (dat aangeeft dat er naar de geheugenkaart geschreven wordt) op de camera uitging.

Resultaten

Over het algemeen is de maximale snelheid van de sd-kaart bepalend voor de snelheid waarmee de buffer van de camera wordt weggeschreven. In de praktijk blijkt dat niet altijd het geval. Zo vormt de Duracell-geheugenkaart in deze test een uitzondering. Ondanks de maximale opgegeven snelheid, die met 30MB/s gelijk is aan die van de SanDisk Extreme-kaart, neemt het wegschrijven zo'n vijftien seconden langer in beslag.

Deze test bevat lang niet alle geheugenkaarten. Er zijn meerdere fabrikanten die geheugenkaarten met maximale snelheid van 45MB/s of meer in het assortiment hebben. Met deze test willen we je vooral een idee geven wat de snelheid van een kaart in de praktijk kan betekenen.

Het is duidelijk dat de class-aanduiding lang niet alles zegt als het aankomt op snelheid. De Panasonic Silver-kaart met een klasse 4 aanduiding is maar drie seconden langzamer dan de class-10-kaart van datzelfde merk. De maximale snelheid blijkt onderling ook maar 2MB/s te verschillen. Dit staat niet op het kaartje aangegeven, maar wel in de officiële specificaties.

Laat je keuze van een geheugenkaart dus niet alleen van de 'class' afhangen. Kijk vooral naar de maximale snelheid aangegeven in MB/s of X. Deze snelheid heeft meer invloed bij het wegschrijven van je bestanden.

sd, sdhc en sdxc

Er zijn drie verschillende standaarden: sd, sdhc en sdxc. De eerste is het oudste type en heeft een maximale opslagcapaciteit van 2GB. Shdc (hc staat voor 'High Capacity') kan maximaal 32GB aan en sdxc (xc staat voor eXtended Capacity) heeft een theoretische maximale capaciteit van 2 Terabyte. Een camera die overweg kan met sdxc, kan ook overweg met sd en sdhc, maar een camera geschikt voor sdhc, kan niet overweg met sdxc.

Hoeveel Gigabyte?

Hoeveel opslagruimte je nodig hebt is vooral afhankelijk van je camera en waar je deze voor gebruikt. Op sommige kaartjes staat aangegeven hoeveel foto's er ongeveer op passen. Zo zagen we op een 8GB-kaartje staan dat hier 2000 foto's op passen. Als je foto's maakt in jpg dan is dat een realistisch getal, maar er wordt geen rekening gehouden met raw-bestanden. Die zijn veel groter. Schiet je in raw+jpg, dan kun je met een recente spiegelreflex ongeveer 300 foto's kwijt op een 8GB-kaart. Filmbestanden zijn nog groter, afhankelijk van de kwaliteit kan dit oplopen tot honderden MB's per minuut. Ga je aan de slag met zowel foto's als video, dan is 32GB of meer geen overbodige luxe.