Wat is chromatische aberratie en wat kun je eraan doen?

Uitleg

Dit afkwijking is afhankelijk van de samenstelling van je objectief, de gekozen brandpuntsafstand en zelfs van de gekozen diafragma opening. Sommige lichtgolven komen hierdoor net op een ander punt op de sensor uit. Kleuren verschuiven als het ware ten opzichte van elkaar. Hierdoor krijg je paarse (en soms blauwe of groene) randen in je foto op plaatsen waar scherpe overgangen van donker naar licht zitten. Vaak zie je het langs de randen van boomstammen of bij randen van gebouwen.

Objectieven bestaan uit verschillende lenzen, die de verschillende golflengten van het licht (kleuren) afbuigen om ze gezamenlijk op de sensor te laten komen. Fluoriet lenzen en lenzen met een asferische vorm zijn speciaal om chromische aberratie tegen te gaan. Toch werken ze, zeker bij zoomlenzen, niet feilloos en zijn deze erg kostbaar.

Voorkomen

Je kunt chromische aberratie wegwerken in nabewerkingsprogramma’s. Maar je kunt het ook voorkomen. Onthou dat vrijwel elk objectief in meer of mindere mate chromatische aberratie vertoont, ook de hele dure. Er zijn een aantal dingen waarmee je het, tijdens het fotograferen, tegen kunt gaan.

Vermijd hoge contrasten

Om dit te voorkomen kun je in eerste instantie proberen hoge contrasten te vermijden. Zoek een achtergrond op, bijvoorbeeld bomen, of fotografeer op een licht bewolkte dag. Zoek een achtergrond die meer overeenkomt met de primaire kleur van je onderwerp. Of verander je standpunt, waardoor je niet tegen de lucht fotografeert. Als dat natuurlijk mogelijk is.

Verander je brandpuntsafstand

Veel zoomobjectieven zullen meer last hebben van chromische aberratie in de langste en kortste brandpuntsafstanden. Door de brandpuntsafstand te veranderen, kan het zijn dat de afwijking veel minder zichtbaar is of zelfs verdwijnt. Prime objectieven(vaste brandpuntsafstand) hebben, over het algemeen, ook minder last van deze afwijking.

Kies een kleinere diafragma opening

Ook hier is het effect afhankelijk van welke lens je gebruikt, maar vaak helpt het verkleinen van het diafragma om afwijkingen tegen te gaan. Dit betekent wel dat je aanpassingen moet doen aan sluitertijd en ISO om de belichting goed te krijgen.

Centreer je onderwerp

Chromatische aberratie komt vaker voor richting de randen van het kader. Door je onderwerp meer in het midden te plaatsen, is het risico hierop minder groot. Wel kan het betekenen dat je concessies moet doen aan je gekozen compositie. Misschien moet je die nu in de nabewerking aanpassen door te croppen, wat verlies van kwaliteit betekent.

RAW

Chromatische aberratie kan opgelost worden in programma’s als Photoshop en Lightroom. Dit werkt het beste wanneer je foto’s in RAW zijn genomen. Dit is ook beter als je de foto later wil bijsnijden, om je compositie te verbeteren. Bij hoge contrasten is het dus een aanrader om RAW te verkiezen boven JPEG.