Verslag: 'De Aarsman Projectie'

'It’s human nature to see, only what we expect to see', dat zijn de woorden waarmee Hans Aarsman zijn college aanvangt.  Ze zijn afkomstig van Sherlock Holmes, Aarmans grote voorbeeld wanneer het kijken betreft. Net als in zijn schrijfwerk is hij ook vanavond de fotodetective.

Snoepgoed voor Aarsman

Op het projectiescherm verschijnen foto's van het soort dat wij wel vaker tegenkomen in kranten en andere media. Platen die een duidelijk verhaal lijken te vertellen en dus snoepgoed voor Aarsman zijn. Want natuurlijk is er veel te ontdekken aan deze ogenschijnlijk eenduidige foto's. Had je die mooie tas al opgemerkt bij deze arme vrouw? En waar is dat tafelkleed in de kamer waar het kabinet vergadert ineens gebleven? Dat Aarsman naast fotograferen tevens een talentvolle schrijver is, wisten we al. Vanavond bewijst hij zich als even treffende artiest die ook in gesproken woord de nodige humor niet ontbeert.

Dat-had-je-niet-gezien-hè?

In dezelfde stijl die hij in zijn Volkskrant-columns en andere schrijfsels bezigt, speelt de fotodetective zijn bekende 'dat-had-je-niet-gezien-hè?-spelletje met het publiek. Zeer vermakelijk, maar vanavond blijft het daar niet bij: Aarsman legt de nadruk op een het dieperliggende thema van zijn analysespel: verwachtingen. Met een kiekeboetruc uit de oude doos, laat hij zien hoe dominant verwachtingen zijn, ook als ze bedriegen. De foto's en situaties die daarna de revue passeren vormen stuk voor stuk illustraties van dit bedrog en van hoe wij telkens niet goed genoeg kijken om te zien wat er écht om ons heen gebeurt.

Het nieuwe kijken

Een nieuwe manier van kijken, dat is waar de wereld volgens Aarsman aan toe is. De reislustige westerse wereldburger die angstvallig vasthoudt aan een middeleeuws schoonheidsideaal en deze projecteert op de fotogenieke derde wereld, moet haar bril afnemen en zich losmaken van verwachtingen. Kijken naar detail en onbelangrijkheden maken de wereld een stuk waardevoller, oordeelt Aarsman. Waarom afreizen naar een ver land terwijl de straat achter je huis zoveel moois te bieden heeft?

Verrassend einde

Na zo'n anderhalf uur eindigt de spreker met een verrassende act (die we hier niet gaan verklappen), daarna is het tijd voor applaus en afbuigen. Het publiek is hoorbaar tevreden en lijkt niet gehinderd door de enkele overeenkomsten tussen de besprekingen vanavond en de Volkskrant-columns. Het podium verlaten doet de eigenzinnige Aarsman overigens niet, want: 'de coulisses inrennen is zoiets theaterachtigs'. En inderdaad, hoewel het publiek plaatshad in de Amsterdamse Kleine Komedie werd er vanavond niet geacteerd.

Volgende 'Aarsman Projectie' in oktober

Wie 'de Aarsman Projectie' bezoekt, moet vooral rekenen op een geestig college in kijken want dat is uiteindelijk waar deze oud-fotograaf bijzonder goed in is. Wil je het zelf meemaken? Dan moet je nog even wachten. Vanaf oktober 2012 zal Hans Aarsman weer beginnen in De Kleine Komedie, waarna hij een tour door Nederland zal maken met de voorstelling.