Review: Nikon Z 50mm f/1.8 S

Nikon ontwikkelde het eerste 50mmobjectief in 1934 – voor de eerste camera van Canon. Nikon was toen een grote een gerespecteerde fabrikant van objectieven en ander optische materialen maar niet van camera’s. Canon was een beginnende camerafabrikant. Daarna ontwikkelde Nikon nog zes andere standaardobjectieven voor meetzoekercamera’s en zestien voor reflexcamera’s en dan tel ik de Micro-Nikkors niet eens mee. Al die objectieven hebben echter één overeenkomst: het zijn allemaal Gauss of Sonnar-types, behalve de allerlaatste de 58 mm f/1.4 die aan de voorkant een Gauss en aan de achterkant een Sonnar lijkt. Dat laatste objectief heeft ook negen elementen in zes groepen, dat is meteen het maximum. De meeste hebben een 6/4-opbouw, later werd het tot 7/6.

De nieuwe 50mm lijkt qua bouw helemaal niet op de voorgangers. Er zijn twaalf elementen in negen groepen en het objectief lijkt niet op een Gauss of Sonnar. Kijk je echter beter, dan zie je in het midden van het objectief een Gauss-opbouw van zes elementen in vijf groepen waarvan twee ED-elementen en twee asferisch. Die zes elementen vormen dus op zich een zeer goed voor sferische aberratie en kleurfouten gecorrigeerd objectief, met een klassieke opbouw die zijn sporen heeft verdiend. Daarvoor staat een groep van drie elementen en aan het eind zijn er ook weer drie elementen. De eerst groep heeft een lichte retrofocus-werking, de middengroep is eigenlijk een gewone standaardlens en de laatste groep maakt de brandpuntsafstand weer langer en zorgt ervoor dat de stralen mooi parallel op de sensor vallen. Opvallend is dat het laatste element extreem dicht op de sensor zit. Nikon heeft dus gebruik gemaakt van de mogelijkheden van de nieuwe vatting om een bestaand en bewezen ontwerp te verbeteren.

Al die extra elementen om de Gauss-bouw heen zijn er om extra correcties mogelijk te maken. Je kunt aan een gewone Gauss- of Sonnar opbouw niet steeds meer elementen toevoegen. Daarom heeft ZEISS met de Otus ook voor een retrofocusconstructie (Ze noemen het een Distagon) gekozen: zo krijg je ruimte voor extra corrigerende elementen. De laatste groep heeft tele-centrische werking. Die zorgt er ook voor dat de lichtstalen mooi parallel het objectief verlaten. Dat zorgt weer voor minder vignetering en beter randprestaties.

Praktijk

Tot zover de theorie. Nikon suggereert dat het objectief bij volle opening al mooi scherp is tot heel ver aan de rand van het beeld. De praktijkopnamen bevestigen dat. Er is meteen bij volle opening een heel hoog contrast en een zeer goede scherpte. Het gebruik van de ED-elementen heeft ook effect: er is nauwelijks iets te zien van chromatische aberratie, ook niet axiaal dus voor en achter het scherptevlak. Maar om echt te kunnen beoordelen hoe goed het objectief is moeten we naar het lab.

LAB

Daar blijkt pas goed hoe zeer de inspanningen van de ontwerpers zich geloond hebben. Bij volle opening zijn de prestaties inderdaad al over een groot deel van het beeld heel goed, maar bij f/4 bereikt het objectief al superieure prestaties over het gehele beeldveld. Dat geeft dus de ruimte om het objectief ook te gebruiken met sensoren die meer dan de 45 megapixel van de Z7 bieden, zonder dat er diffractie optreedt.

Alle beeldfouten zijn zeer goed onderdrukt: we zien geen astigmatisme bijvoorbeeld, de scherpte is in alle richtingen vrijwel even goed. De vertekening is niet sterk maar wordt ook al verder gecorrigeerd door de camera en het ingebouwde RAW-profiel. Het bokeh is mooi – veel mooier dan dat van de andere 50mm-objectieven van Nikon. Het prachtige bokeh van de 58mm f/1.4 evenaart dit objectief niet. Dat zou ook wel vreemd zijn want dat objectief heeft het mooiste bokeh van alle standaardobjectieven die ik ooit getest heb. In dat verband is het heel interessant om te zien hoe goed de Z Nikkor 58mm f/0.95 Noct en de Z Nikkor 50mm f/1.2 het zullen doen. Die staan op de roadmap van Nikon voor respectievelijk dit jaar en volgend jaar. Wie echter nu al een uitstekend standaardobjectief voor Nikon Z wil kopen, doet er goed aan deze 50mm aan te schaffen. De andere twee objectieven zullen een stuk duurder worden, en qua waar voor het geld kunnen ze dit objectief niet overtreffen.

Conclusie

Deze 50mm scoort vele malen beter dan de ander standaardobjectieven van Nikon en evenaart de beste objectieven op dit gebied. Nikon heeft bij de Z-objectieven ervoor gekozen om de lat een stuk hoger te leggen en is daar (weer) zeer goed in geslaagd. Het objectief maakt ons zeer benieuwd naar de kwaliteit van de nog komende Z-objectieven. Als Nikon doorgaat op deze weg, zou alleen de kwaliteit van de objectieven al een reden zijn om voor het Nikon Z-systeem te kiezen.

Beoordeling Nikon Z 50mm f/1.8 S

Beeldkwaliteit 9
Bediening 9
Behuizing 8
Prijs/kwaliteit 9

Specificaties Nikon Z 50mm f/1.8 S

Brandpuntsafstand 50 mm
Aantal diafragmabladen 9 (afgerond)
Maximaal diafragma f/1.8
Lengte 68,5 mm
Breedte 76 mm
Gewicht 415 g
Opbouw (elementen/groepen) 12/9
Kortste scherpstelafstand 0,4 m
Lensvatting Nikon Z

Adviesprijs € 679,-
Info www.nikon.nl