Review: Nikkor Z DX 24mm f/1.7 & Nikkor Z DX 12-18mm f/3.5-5.6

10 januari, 2024 - 11:00

Door: Redactie DIGIFOTO Pro 1327

Nikon heeft op dit moment alweer 37 objectieven voor de Z-vatting in het programma. Daaronder 20 S-objectieven (fullframe, hoogste kwaliteit), 12 objectieven van gewone kwaliteit voor fullframe en vijf DX-objectieven, ook in gewone kwaliteit. Van die vijf zijn er weer drie standaard- of reiszooms en twee groothoeken. De laatste twee hebben we nu getest.

Tekst en fotografie: Dré de Man

Als we puur naar de getallen kijken (5 vs. 32) dan lijkt het alsof DX (ook wel: APS-C) stiefmoederlijk behandeld wordt door Nikon. Dat klopt niet helemaal, nog afgezien van de mogelijkheid om met een FtZ-adapter de DX-objectieven voor de F-vatting te gebruiken. In principe kunnen alle objectieven voor fullframe namelijk ook in combinatie met APS-C-camera's gebruikt worden. Nu zullen maar weinig mensen de Noct-Nikkor (twee kilo en meer dan negenduizend euro) combineren met een Z 30 (405 g en achthonderd euro), maar sommige objectieven zijn echt uitdrukkelijk geschikt voor beide formaten, zowel qua brandpuntsafstand, afmetingen en gewicht als qua prijs. Dat geldt met name voor de 28mm f/2.8 (€ 259) en de 40mm f/2 (€ 299) en in zekere zin ook voor de 26mm f/2.8, al is die net wat duurder (€ 589). Ook vrijwel alle teleobjectieven, al was het maar omdat hun bereik met DX 1,5x zo groot wordt en ze dus als het ware anderhalf keer minder duur zijn. Dan zijn zijn er de standaardzooms voor DX dus voor veel situaties is er toch een objectief. Bovendien is er een flink aanbod aan objectieven van derden, als het gaat om vrij lichtsterke objectieven met vaste brandpunten, al moet je daarbij meestal handmatig scherpstellen. Er zijn ook nog drie Sigma-objectieven voor de Z-vatting: 16, 30 en 56mm, alle f/1,4).

De twee nu geteste objectieven ontbraken echt in het programma, zelfs in dat van derde partijen. Dat gemis heeft Nikon goedgemaakt met de nu geteste objectieven.

Nikkor Z DX 12-28mm 1:3.5-5.6 PZ VR

Camera: Nikon Z50

ISO-instelling: 100

Objectief: NIKKOR Z DX 12-28mm f_3.5-5.6 PZ VR

Diafragma: f/9

Sluitertijd: 1/1600 s

Brandpuntsafstand: 15,5 mm

Het objectief is goed bestand tegen tegenlicht.

Camera: Nikon Z50

ISO-instelling: 100

Objectief: NIKKOR Z DX 12-28mm f_3.5-5.6 PZ VR

Diafragma: f/8

Sluitertijd: 1/160 s

Brandpuntsafstand: 18 mm

Dit objectief vormt de belangrijkste aanvulling op het DX-programma, ook al omdat er ook bij derde partijen zelfs geen enigszins vergelijkbaar objectief aangeboden wordt voor de Z-vatting. Zowel qua prijs als qua afmetingen en gewicht past het heel goed bij DX-camera’s. Het is ideaal voor landschappen en foto’s van steden en gebouwen.

De 12-18m is een zogenoemde powerzoom. Ooit betekende dat dat een objectief een groot zoombereik had, maar tegenwoordig duiden we daar een objectief met een elektrische zoom mee aan. Heel handig bij filmen en in theorie ook bij het fotograferen. Het biedt ook voordelen bij ontwerp en productie. In een zoomobjectief moeten verschillende lensgroepen vrij ingewikkelde bewegingen maken bij het zoomen en scherpstellen: eerst vooruit en dan weer achteruit terwijl een andere groep een tegengestelde beweging maakt en een derde weer een andere beweging. Traditioneel gebeurt dat met een vrij duur mechanisch systeem bestaande uit schuivende vattingen met schroefdraden en spiebanen. Dat systeem moet degelijk zijn, mag geen speling hebben en tegelijk licht bewegen en moet gemakkelijk te bedienen zijn. Het ontwerp daarvan is vaak duurder dan het optische ontwerp. Maar als het om kleine en lichte lensgroepen gaat, kun je natuurlijk ook een paar elektromotoren door software gestuurd een belangrijk deel van dit werk laten doen. Vooral bij kleinere objectieven is dat een goed idee: het maakt afmetingen en gewicht kleiner en drukt bovendien de kosten.

Veel powerzooms zijn echter moeilijk precies in te stellen. Gelukkig laat dit objectief zich heel precies bedienen bij het zoomen, je kunt heel langzaam zoomen als je dat wil, dus nadelen lijkt het niet te hebben. Sterker nog: het is comfortabeler, want het laat zich in beide zoomstanden evengoed instellen. Zoomen gaat dus niet ineens veel sneller of zwaarder. Het objectief blijft ook keurig in een zoomstand staan als je het van de camera afhaalt. Nog een voordeel: de zoombeweging is intern, er is geen deel van de vatting die uitsteekt en kan beschadigen bij stoten of vallen. Alleen maar voordelen dus? Een nadeel(tje) is wel dat je op de zoomring geen aanduidingen vindt voor de brandpuntsafstand. Als je dus een exacte brandpuntsafstand wilt instellen, dan zul je één of meerdere foto’s moeten maken en de brandpuntsafstand uit de fotogegevens halen en desnoods corrigeren. Maar omdat je meestal de brandpuntsafstand op het gezicht bepaalt (dus terwijl je door de zoeker kijkt en zoomt), zal dat zelden of nooit een bezwaar zijn, het is meer een kwestie van wennen.

Voor reviewers is er wel een nadeel: met de komst van de Nikkor Z DX 12-28mm 1:3.5-5.6 PZ VR zit je toch alweer heel wat letters te typen in een review. De laatste twee letters (VR) staan overigens voor Vibration Reduction, oftewel stabilisatie. Dat is bij de Nikon DX-camera‘s wel van belang want anders dan hun fullframe-pendanten hebben die camera’s geen IBIS, oftewel wel geen sensor-gebaseerde stabilisatie. Verder is het stof- en spatwaterbestendig.

Praktijk

Een deel van de praktijkindruk hebben we al verklapt: het zoomen gaat moeiteloos en comfortabel. Verder is er nog een tweede ring, waar je verschillende functies aan kunt geven, waaronder scherpstelling, maar bijvoorbeeld ook diafragmakeuze. Het objectief is net iets meer dan zes centimeter lang. Compact dus nog maar het is zeker geen pancake uiteraard en het wordt ook niet compacter bij het zoomen. Scherpstellen gaat snel, maar ook tot vrij dichtbij: 19 cm bij 12 mm en bij 28 mm is dat nauwelijks minder (0,21x). Tegenlicht wordt goed onderdrukt, je krijgt dus nauwelijks reflecties in beeld. Dat is ook wel belangrijk omdat er geen zonnekap bij het objectief zit en slechts een enkeling de moeite doet om een zonnekap erbij te kopen.

Opbouw

Voor een groothoekzoom ziet de opbouw er op het eerste gezicht heel symmetrisch uit. We zien dus niet de bekende opbouw met vooraan relatief grote elementen en achteraan wat kleinere, maar de voorste groepen zijn vrijwel even groot als de achterste. Maar als je goed kijkt is alleen het achterste element net zo groot als de voorste, vóór dat element zit toch een groep kleine lenselementen. Op basis van de opbouw zou je je echter wel verwachten dat het objectief minder beeldwelving vertoont dan de meeste groothoekzooms.

LAB

Uit de praktijkopnamen bleek al dat het met de scherpte wel goed zat. De door Nikon verstrekte MTF’s zagen er ook al heel goed uit, een heel stuk beter dan je zou verwachten bij een objectief in deze prijsklasse. In het lab zag het er nóg beter uit. Misschien niet helemaal verwonderlijk, omdat bij APS-C de resolutie van de sensor relatief minder groot is. Toch is het een hele prestatie: bij alle brandpuntsafstanden was het objectief al bij volle opening uitstekend (er is dus geen beeldwelving), bij 28mm ook al heel goed. Een stop diafragmeren is dan ook bij 28mm genoeg voor opnamen waarop qua contrast en scherpte iets aan te merken is.

Conclusie

Met een prijs van ongeveer de helft van zijn fullframe-pendant en zijn uitstekende prestaties, is het objectief bijna een reden om een Z 50 in plaats van een Z 5 te kopen. Bijna: natuurlijk zijn er ook weer andere redenen om juist een fullframecamera te kopen, maar het ontbreken van een goede supergroothoek is in ieder geval geen reden meer. Kortom: dit objectief vult niet alleen een leemte op maar doet dat op zeer overtuigende wijze. In theorie zou je nog aan kunnen hikken tegen de beperkte lichtsterkte, maar gezien de ingebouwde stabilisatie zal dat in de praktijk ook zelden een probleem vormen Kortom: meer dan aanbevolen.

Beeldkwaliteit: 9

Snelheid: 8

Bouw: 8,5

Prijs/kwaliteit: 9

Adviesprijs: € 386,-

Info: nikon.nl

Specificaties

Brandpuntsafstand: 12-28 mm

Diafragmabereik: f/3,5/5,6 tot f/16/25

Objectiefconstructie: 12 elementen in 11 groepen (met 1 ED en 1 asferisch element)

Scherpstelsysteem: intern scherpstelsysteem

Kortste scherpstelafstand: 0,19 m

Maximale reproductieverhouding: 0,21x

Aantal diafragmalamellen: 7 (ronde diafragma-opening)

Maat voor filters/voorzetlenzen: 67 mm (P = 0,75 mm)

Afmetingen (maximale diameter × afstand vanaf objectiefbevestigingsvlak van camera tot einde van objectief): Circa 72 mm x 63,5 mm

Gewicht: ca. 135 gram

Nikkor Z DX 24/1.7

Camera: Nikon Z50

ISO-instelling: 50 (LO1)

Objectief: NIKKOR Z DX 24mm f_1.7

Diafragma: f/1,7

Sluitertijd: 1/4000 s

Camera: Nikon Z50

ISO-instelling: 50 (LO1)

Objectief: NIKKOR Z DX 24mm f_1.7

Diafragma: f/1,7

Sluitertijd: 1/4000 s

Een lichtsterk objectief dat een heel klein beetje groothoekig is maar nog steeds een natuurlijke perspectiefweergave heeft, is in veel situaties ideaal. Zeer geschikt voor foto’s van mensen, maar ook in de natuur en bij het fotograferen van steden, helemaal na zonsondergang. Deze 24mm is voor DX dus een heel mooie toevoeging. Hij is licht, compact en erg goedkoop, dus het maakt het extra aantrekkelijk - tenminste als de optische kwaliteit ook goed genoeg is

Conclusie

Er zijn maar weinig redenen te bedenken om dit objectief niet te kopen: het is goedkoop, klein en licht en het vormt een heel welkome aanvulling op de standaard- of reiszooms die de meeste mensen aanvankelijk met een ZF, Z 50 of Z 30 zullen gebruiken. Voeg daar nog eens de uitstekende optische prestaties aan toe en de conclusie is duidelijk: zeer aanbevolen.

Beeldkwaliteit: 8,5

Snelheid: 8,5

Bouw: 8

Prijs/kwaliteit: 9,5

Adviesprijs: € 429,-

Info: nikon.nl