Review: Fujifilm XF 23mm f/1.4 R

Toen Fujifilm in januari 2012 met de X-Pro1 op de proppen kwam, werd verwacht dat een 23mm-objectief snel zou volgen. De populaire X100 had al een 23mm f/2-objectief en het klassieke 35mm-objectief (kleinbeeldequivalent) past nu eenmaal goed bij klassieke meetzoekercamera's en afgeleiden zoals de X-Pro1. Niets bleek minder waar, want het heeft ruim anderhalf jaar geduurd voordat Fujifilm een XF 23mm-objectief presenteerde. Om het wachten te verzachten krijgen we wel een volle stop extra lichtsterkte: de XF 23mm heeft een maximaal diafragma van f/1.4.

Behuizing

Zoals we van de duurdere XF-objectieven gewend zijn, heeft de Fujifilm 23mm f/1.4 R een keurig afgewerkte metalen behuizing. Een klassieke diafragmaring is aanwezig en wanneer je de scherpstelring naar je toe beweegt om te schakelen tussen autofocus en handmatige scherpstelling komt een nuttige scherpstelschaal tevoorschijn. Handmatig scherpstellen gaat soepel, terwijl in combinatie met de Fujifilm X-E2 automatisch scherpstellen lekker vlot is. Als we Fujifilm mogen geloven, zal autofocus met de X-T1 nog sneller zijn, al hebben we dat nog niet kunnen testen.

Scherpte

In combinatie met de X-E2 is de Fujifilm XF 23mm f/1.4R uitermate geschikt voor reportage en documentaire fotografie. De grote maximale lensopening is niet alleen op papier interessant, ook in de praktijk blijkt het maximale diafragma zeer bruikbare resultaten op te leveren. Het midden is al ruim voldoende scherp terwijl de hoeken wat wolliger zijn, maar nog altijd acceptabele resultaten laten zien. Op f/2 neemt de scherpte in het midden nog iets toe, maar zijn het vooral de hoeken die zichtbaar verbeteren. De uiterste hoeken zijn nog altijd wat wollig, maar het gebied waartoe die wolligheid zich uit is veel kleiner dan op f/1.4. Sowieso is het bij dergelijke grote diafragmaopeningen uberhaubt een uitdaging om je hoeken in het scherptevlak te krijgen dus in de praktijk zal de iets mindere scherpte in de hoeken bij dergelijke diafragma's niet snel naar voren komen.

Vanaf f/2.8 is de scherpte in de hoeken ruim voldoende, om vanaf f/4 zelfs het predikaat goed te verdienen. Op f/5.6 zijn de hoeken het scherpst, zeg maar gerust ragscherp, en doen ze niet meer onder voor de scherpte in het centrum. Het midden van het beeld verbetert na f/2.8 niet meer zichtbaar, al is de scherpte ook daar uitstekend dus daar kunnen we niet rouwig om zijn. Vanaf f/8 zie je de scherpte weer iets afnemen door diffractie,  bij het kleinste diafragma van f/16 is dat het duidelijkst zichtbaar, al levert het geen onbruikbare resultaten op.

In onderstaand scherptevergelijk hebben we vanaf statief voor elk diafragma foto's gemaakt om de scherpte in zowel de hoeken als in het midden van het beeld te kunnen verbelijken. De rode vlakken in bovenstaande foto geven aan welke delen uit de foto zijn gebruikt. De foto's zijn geschoten in raw-formaat en met Photoshop CC omgezet met standaardinstellingen (verscherping 25).

Lensfouten

Vignettering bedraagt op f/1.4 twee stops, op f/2 is daar nog een stop van over terwijl je vanaf f/2.8 zichtbaar geen last meer hebt van donkere hoeken. Chromatische aberraties zijn slechts beperkt zichtbaar. In de scherpe delen van je foto's zijn ze zelfs bij extreme contrasten vrijwel onzichtbaar, in de onscherpe delen van je foto kun je ze wel zien. Deze laten zich iets lastiger verwijderen in de nabewerking, al lukt het in de meeste gevallen wel. De kleine hoeveelheid tonvormige distorsie is uniform en kan eveneens makkelijk gecorigeerd worden. We hebben er in de praktijk overigens geen last van gehad.

Testfoto's

We zijn met de XF 23mm f/1.4 R op stap geweest, waarbij we het objectief op een X-E2 hadden geschroefd. We zijn niet alleen gek van mooi glaswerk, maar ook van een goed gevuld glas en dus reisden we af naar Arcen om daar de Hertog-Jan-fabriek te bezoeken. De testfoto's kun je via het menu schermvullend bekijken of downloaden in volledige resolutie. De foto's zijn geschoten in raw-formaat, onbewerkt en met standaardinstellingen omgezet naar jpg met behulp van Adobe Lightroom 5.

Conclusie

Fujifilm heeft een uitstekende reputatie op het gebied van glaswerk en bevestigt dat met deze XF 23mm f/1.4R nog eens. Voor een dergelijk lichtsterk objectief zijn de prestaties erg goed. De scherpte in de hoeken blijft bij grote lensopeningen wat achter, maar dat wordt goedgemaakt door de scherpte in het midden en de prestaties bij iets kleinere lensopeningen. Aberraties, vervorming en vignettering heeft Fujifilm goed onder controle weten te houden. Voeg daar de uitstekende bouwkwaliteit aan toe en je hebt een begerenswaardig objectief!

Specificaties Fujifilm XF 23mm f/1.4R

• Brandpunt: 23mm
• Max. diafragma: f/1.4
• Min. diafragma: f /16
• Min. scherpstelafstand: 0,28 m
• Diafragma: 7 afgeronde lamellen
• Filtermaat:  62mm
• Afmetingen: 72 x 63 mm
• Gewicht: 300 gram
• Adviesprijs:  € 899,-
• Meer info: www.fujifilm.eu