Hands-On Preview: Panasonic GH4 met 4K-filmfunctie

Op het eerste gezicht lijkt de Panasonic GH4 als twee druppels water op de GH3. Aan de ergonomie is weinig veranderd, gebruikers zijn erg tevreden over het ontwerp van het toestel, vertelt Panasonic. De knop met de programmeerstanden is iets verhoogd en de automatische scene-optie is geschrapt. Uiteraard vinden we een nieuw typeplaatje op de camera, het Lumix-logo rechtsonder (gezien vanaf de voorkant) daarnaast wat minder opvallend gemaakt.

4K-filmfunctie

Het belangrijkste speerpunt van de GH4 is uiteraard de 4K-filmfunctie. De camera's in de Panasonic GH-serie zijn geliefd bij filmmakers vanwege de zeer goede beeldkwaliteit: de videobestanden zijn erg scherp en moiré is zo goed als afwezig. Nu voegt Panasonic daar de mogelijkheid aan toe om in 4K-resolutie te filmen.

Je hebt keuze uit 3840x2160 pixels (24, 25 of 30 fps) in 16:9-verhouding, of de 4096x2160 (24 fps) cinema-stand, met een iets bredere uitsnede. Voor het filmen in deze resoluties wordt een directe crop van de sensor gemaakt. 1 pixel in de video is dus ook 1 pixel op de sensor. Dat zorgt ervoor dat beeldfouten als gevolg van schaling buitenspel worden gezet.

Omdat de sensor 4608 pixels breed is, heeft dit wel als gevolg dat de cropfactor nog iets verlengd wordt bij gebruik van de 4K-filmfunctie. Heel groot is het verschil niet en filmmakers die zich hier aan storen kunnen eventueel de Metabones Speed Booster inzetten.

Er is geen speciale geheugenkaart nodig om de 4K-filmbestanden op te slaan, wel zul je een flink snelle sdxc-kaart moeten gebruiken die ook stabiel hoge snelheden kan leveren. Panasonic lanceert zelf een UHS-3-kaart die perfect moet werken in combinatie met de GH4.

Hoge bitrates

De Panasonic GH4 filmt niet alleen in een erg hoge resolutie, ook worden de filmbestanden opgeslagen met hoge bitrate. Dat betekent dat er weinig compressie wordt toegepast en er dus meer informatie over is om te gebruiken in de nabewerking.

In 4K-resolutie bedraagt de bitrate 100Mbps. In 1080p-resolutie kun je de bitrate opschroeven tot 200Mbps. Kies je voor deze hoogste bitrate, dan worden filmbestanden opgeslagen in all-i-formaat. Dat betekent dat elk frame afzonderlijk wordt opgeslagen. Je kunt ook kiezen voor ipb-compressie met 100Mbps (12,5MB/s). In dat geval worden alleen de verschillen in afzonderlijke beelden opgeslagen (lees meer over all-i vs ipb). Wil je de bestandsgrootte nog meer beperken, dan kun je filmen in avchd-formaat met lagere bitrates.

1080p 4:2:2 8-bit, of 10-bit met externe recorder

Het goede nieuws voor filmmakers houdt niet op: de Panasonic GH4 slaat de filmbestanden ook nog eens op met meer informatie in de kleurkanalen. Vrijwel alle dslr's en compacte systeemcamera's filmen met 4:2:0-subsampling in 8-bit. De GH4 legt in 1080p-resolutie bestanden vast met 4:2:2-subsampling (meer info over subsampling).

Sla je de bestanden op de sdxc-kaart op, dan filmt de GH4 in 8-bit, maar gebruik je een externe recorder via de hdmi-poort, dan is het mogelijk om te kiezen voor 4:2:2 10-bit met minder compressie. Daarmee is de GH4 niet alleen interessant voor filmmakers die aan de slag willen met de 4K-filmfunctie, de kwaliteit zal ook bij gebruik van de 1080p-resolutie beter zijn dan bij andere dslr's.

Variabele framerate tot 96 fps

Gezien de GH4 over flink wat processorkracht beschikt om de 4K-beelden op te nemen en te verwerken, is het ook mogelijk om met snellere framerates te filmen. De maximale snelheid bedraagt 96 fps, deze optie is beschikbaar als je voor 'variable framerate' kiest. Film je in deze stand, dan worden de beelden automatisch omgezet naar 24 fps, wat voor een 4x-slowmotion-effect zorgt. Ook in deze stand kan er gefilmd worden met hoge bitrate van 200 Mpbs (all-i) of 100Mbps (ipb).

Verbeterde sensor met hulp van Sony?

De nieuwe GH4 beschikt over een 16,05-megapixelsensor. Het gaat om een doorontwikkeling van de chip uit de GH3 zegt Panasonic. Dat verrast ons enigszins, want die chip komt niet uit de eigen fabriek van het merk. Vermoedelijk beschikt de GH3 over een Sony-sensor, als dat zo is dan is dat in de GH4 ook het geval.

Na de GH3 kwam Panasonic met de GX7 en GM1, die beiden over Panasonic-sensor beschikken. Toen onlangs een pdf op de Panasonic-website verscheen met details over een sensor die in 4K-resolutie kan opnemen leek het rekensommetje snel gemaakt. Panasonic bevestigd ons echter dat deze chip niet in de GH4 gebruikt wordt. Over de herkomst van de sensor doet de fabrikant verder geen uitspraken.

Wel weet Panasonic te vertellen dat de nieuwe sensor op diverse vlakken is verbeterd. De chip kan twee keer zo snel uitgelezen worden, dat maakt filmen in 4K-resolutie mogelijk, maar zorgt ook voor vermindering van het rolling shutter-effect. Daarnaast belooft Panasonic hoger dynamisch bereik, met name bij lage iso-waarden.

Veel fabrikanten kiezen er tegenwoordig voor om het low-pass-filter weg te laten. Panasonic doet dat niet, want dit kan zorgen voor moiré en met name in filmbeelden is dat lastig weg te halen.

Panasonic YAGHE met XLR-inputs

Samen met de GH4 brengt Panasonic een enorme unit uit die je onder de camera kunt plaatsen. Deze 'YAGHE' bevat talrijke aansluitmogelijkheden voor professionele filmapparatuur. Er zijn XLR-inputs voor audioapparatuur en SDI-outputs voor externe beeldschermen. Ook is er een Phantom-power-aansluiting, hierop zul je een stroombron moeten aansluiten want in de YAGHE zit geen accu.

Verbeterde elektronische zoeker

Hoewel de behuizing van de GH4 sterk op de GH3 lijkt, is de elektronische zoeker flink op de schop genomen. Panasonic kiest voor een oled-type zoeker vanwege de reactiesnelheid die deze technologie levert. De resolutie bedraagt 2,36 miljoen beeldpunten, de vergroting 0,7x. Daarmee is de zoeker iets kleiner dan die van camera's als de Olympus OM-D E-M1 en de Fujifilm X-T1 (respectievelijk 0,74x en 0,77x vergroting), maar nog altijd fors van formaat. Het aanraakgevoelige uitklapscherm maakt ook gebruik van oled-techniek en telt 1,036 miljoen beeldpunten.

Video-interface

Panasonic voorziet de GH4 van twee interfaces: één voor fotografie en één voor video. In de fotografiestand krijg je alles te zien zoals je gewend bent, filmcamera's werken echter iets anders. De sluitertijd wordt bijvoorbeeld in graden aangegeven en niet in seconden. Filmmakers die gewend zijn met deze waarden te werken kunnen de camera daarop instellen.

Daarnaast zijn er diverse hulpmiddelen aanwezig, zoals focus peaking (wat nog ontbrak op de GH3) voor hulp bij handmatige scherpstelling. Ook is er een 'zebra'-functie, daarbij worden overbelichte delen van het beeld gemarkeerd tijdens de opname.

Verbeteringen op fotogebied

De GH4 biedt vooral opvallende vernieuwingen op gebied van de filmfunctie, maar Panasonic is de fotograaf niet vergeten. Zo is de duurzaamheid van de sluiter verbeterd, 200.000 opnames zouden geen probleem moeten zijn voor de camera. Dat is een verdubbeling ten opzichte van de GH3.

Panasonic heeft ook de Silent Shutter-functie uit de GX7 toegevoegd. Schakel je deze in, dan gebruikt de camera een elektronische sluiter en kun je geruisloos fotograferen. Ook de Touch Pad-AF-functie, die in eerdere Panasonic-camera's verscheen, is doorgevoerd in de GH4. Met deze optie kun je op het uitgeschakelde touchscreen tikken terwijl je door de zoeker kijkt om het focuspunt te bepalen.

Omdat de vernieuwde sensor sneller uitgelezen kan worden zijn hogere fotografeersnelheden mogelijk. Fotograferen kan met maximaal 12 beelden per seconde. Wil je focustracking gebruiken tijdens het fotograferen dan is de maximale snelheid 7 fps. Bij de GH3 was dat 4.2 fps. In de buffer is plaats voor 40 raw-bestanden (een verdubbeling ten opzichte van de GH3).

Het fotograferen met lange sluitertijd is ook verbeterd. In de bulb-modus kun je opnames maken tot 60 minuten lang.

Nieuw autofocussysteem: Depth from Defocus

Wat fotografie betreft heeft Panasonic vooral stappen gemaakt op gebied van autofocus. Er is een compleet nieuw systeem ontwikkeld dat 'Depth from Defocus' gedoopt wordt. Met deze techniek kan het initiele focuspunt sneller bepaald worden dan bij gebruik van traditionele contrastautofocus. De camera hoeft niet te zoeken, aan de hand van een database, het gebruikte objectief en beeldanalyse kan het scherptepunt bepaald worden. Dat moet met name de focusprestaties verbeteren bij gebruik van tracking-autofocus. Ook filmers die met autofocus werken zouden baat hebben bij het nieuwe systeem.

Tijdens de presentatie van de GH4 rees de vraag op of het mogelijk is om oudere Panasonic-camera's te voorzien van het nieuwe autofocussysteem door middel van een firmware-update, maar dat is nog niet bekend.

In ieder geval zal het DFD-systeem alleen werken met Lumix-objectieven. Het systeem werkt met informatie uit een database die is opgeslagen uit de camera en Panasonic heeft daaraan (voorlopig) alleen het eigen glaswerk toegevoegd.

Batterijgreep en accu

Gezien de behuizing van de GH4 vrijwel niet gewijzigd is ten opzichte van de GH3, kan dezelfde batterijgreep en accu gebruikt worden. Met dezelfde accu kun je iets minder foto's maken in de GH4: 500 versus 540 met de GH3.

Betere jpg's uit de camera

De nieuwe beeldprocessor moet ook in staat zijn om betere jpg's te produceren. Panasonic wil foto's natuurlijker uit de camera laten rollen. Dat doet de fabrikant door foto's lokaal te verscherpen, zo wordt bijvoorbeeld alleen het haar, maar niet de huid verscherpt als je een portret maakt. Dat moet een minder 'digitaal' beeld opleveren. Fotografeer je in raw, dan heb je de verscherping uiteraard zelf in de hand. Voor het eerst kun je nu de raw-bestanden ook in de camera bewerken.

Concurrentie

Panasonic is niet de eerste fabrikant die een fotocamera met 4K-filmfunctie uitbrengt. Canon had de primeur met de Canon EOS-1D C. Dat toestel kost echter 12999 euro. Hoewel de prijs van de GH4 nog niet bekend is, is het zeker dat deze veel goedkoper gaat worden.

We verwachten echter binnenkort meer 4K-camera's op de markt te zien. Sony maakte al een 4K-camcorder, die over dezelfde 1-inchsensor beschikt als de Sony RX100 II en de RX10. Bovendien zijn er al smartphones die filmen in 4K-resolutie, zoals de Samsung Galaxy Note 3. Uiteraard behoort die laatste categorie niet tot de concurrentie van Panasonic, maar het geeft aan dat de 4K-techniek steeds toegankelijker wordt. Momenteel heeft Panasonic unieke papieren in huis met de GH4, maar we verwachten dat er dit jaar meerdere camerafabrikanten zijn die hoog zullen inzetten op de 4K-filmfunctie.

Opvallend: een 4 in de naam

De naamgeving van de GH4 is enigszins opvallend, Panasonic slaat de vier meestal over in haar typenummers. Zo volgde de GF5 de GF3 op en de G3 werd gevolgd door de G5. In Japan is vier een ongeluksgetal, Japanse fabrikanten slaan het getal daardoor regelmatig over. Gezien de 4K-filmfunctie is 'GH4' uiteraard wel een goed passende naam, vermoedelijk heeft Panasonic daarom voor deze naam gekozen.

Prijs en beschikbaarheid

Panasonic hangt nog geen prijskaartje aan de GH4. Tijdens de presentatie wordt wel duidelijk dat de fabrikant camera's als de Canon 5D Mark III en Nikon D800 in het vizier wil nemen. Rond april/mei zal de Panasonic GH4 zijn weg naar de winkels vinden.