Interview: Fujifilm-ambassadeur en videograaf Michel Maat

Snel na de geboorte van zijn dochter Lola kocht Michel een 'wat betere, en duurdere' Sony Handycam zodat hij haar niet alleen kon fotograferen, maar ook kon filmen. Deze aankoop bleek het startschot voor een verschuiving in zijn professionele loopbaan als beeldmaker. 'Ik was toen nog fulltime fotograaf, maar het filmen greep mij vrijwel onmiddellijk. Ik had er zoveel lol in en begon volop te experimenteren. Vervolgens kreeg ik vanuit de markt steeds vaker de vraag of ik naast foto's ook video's kon aanleveren. Dat was voor mij de reden om er nog dieper in te duiken. Inmiddels is fotografie echt op een tweede plan geraakt. Al sta ik bij de Kamer van Koophandel nog wel altijd ingeschreven als fotograaf.

Hoe noemt Michel zichzelf vandaag de dag? 'Ik ben een Beeldend Vormgever. Ik ben bezig met het creëren van beeld en daar ligt ook mijn hart. Zowel bewegend als stilstaand. Maar als gezegd steeds vaker in de vorm van film. Wat betreft fotografie doe ik alleen nog de klussen die ik echt leuk vind om te doen.'

Denk daarbij aan portretten waarin Michel echt diepgang kan vastleggen. Maar ook aan bedrijfsfotografie waarbij hij het hele verhaal kan en mag “vertellen”. Hij wil meer dan alleen een plaatje maken. Michel wil inhoud toevoegen aan het beeld. Van alleen maar een mooie foto maken van het bedrijfspand en van de mensen die daarin werkzaam zijn, wordt hij niet meer zo blij. 'Dat soort klussen schuif ik liever door naar een collega waarvan ik weet dat hij of zij dat heel goed kan. Zodra een opdrachtgever in is voor meer, ben ik dat ook. Zo ga ik graag het gesprek aan met opdrachtgevers. Wat is de filosofie van het bedrijf? Wat is de sfeer? Waar staan jullie voor? Ik vind het tof om de antwoorden op dat soort vragen naar boven te halen zodat ik die kan meenemen in mijn fotografie. Mijn passie ligt bij conceptuele fotografie. Samen met een opdrachtgever iets uitdenken dat anders is dan anders en daar een serie bij maken. Een bedrijfsverhaal in plaats van een bedrijfsreportage. Oftewel storytelling! Dat wat je met film natuurlijk ook doet.'

Storyboard

Wanneer Michel grotere filmopdrachten uitwerkt, maakt hij altijd gebruik van een storyboard. Wat hebben we nodig? Wat zijn geschikte locaties? Wat wordt de lijn? Wat wordt het begin- en wat wordt het eindshot en alles daartussen in? 'Het vastleggen van een event heb ik inmiddels zo in de vingers dat ik dat vooraf niet allemaal meer hoef vast te leggen. Voor dat soort klussen weet ik exact welke shots ik nodig heb om de sfeer goed neer te zetten. Maar zeker de grotere opdrachten vragen om diepgang. Daarbij ontkom je simpelweg niet aan een storyboard.'

Vindt hij fotografie nog net zo leuk als in zijn beginjaren of heeft film ook op dat vlak gewonnen? Het is een vraag waarover Michel niet hoeft na te denken. Het filmen vind hij echt veel leuker. 'Ik ben in 2006 voor mijzelf begonnen als fotograaf. Dat deed ik toen nog parttime naast mijn job in een fotospeciaalzaak. Ik deed alles. Kinderfotografie, trouwerijen en andere feesten en partijen, familieshoots... Door de jaren heen viel er steeds meer af. Zo deed ik al lang geen kind- en familieshoots meer. En bruiloften werden steeds meer een moetje. Ik heb kortom op het gebied van fotografie heel veel gedaan, maar de laatste jaren ook steeds meer afgestoten. Film bracht een nieuwe en zeer welkome dimensie in mijn leven als beeldmaker.'

Om zichzelf als fotograaf te bekwamen, volgde Michel van 2003 tot en met 2007 de fotovakschool. Op het vlak van videografie is hij volledig autodidact. 'Ik ben er ingerold en heb mezelf heel veel geleerd. Daarnaast volg en volgde ik allerlei gerichte workshops en masterclasses op het gebied van videografie. Masterclasses die mij verder kunnen helpen op dit vlak. Zo heb ik me recent nog ingeschreven voor een masterclass helemaal gericht op het maken van een documentaire: van concept tot documentaire. Dat past bij mijn ontwikkeling en daar waar ik naar toe wil op het vlak van film. Ik wil veel meer én vooral veel betere verhalen kunnen vertellen. Tijdens dit soort masterclasses krijg je veel kennis aangereikt. Kennis waar je vervolgens een eigen invulling aan kan geven. Daar geloof ik in. Veel meer dan in scholen. Zo heb ik het vak fotografie ook niet geleerd op de fotovakschool, maar in de praktijk. Voor mij ging de fotovakschool niet genoeg de diepte in. En over ondernemen leerde je er sowieso helemaal niets. Terwijl dat minstens zo belangrijk is. Want hoe wordt je fotograaf of videograaf? Alleen maar kunnen fotograferen of filmen is echt niet genoeg. Het maken van beeld is één, maar hoe breng je het aan de man? Dat heb ik met fotografie allemaal zelf moeten ondervinden en dat is nu, met film, niet anders. Al heb ik natuurlijk inmiddels op zakelijk vlak erg veel ervaring. Ik heb veel onderzocht én heel veel info gezocht op internet. Met name YouTube is geweldig. Niet alleen voor wat betreft het verbeteren van mijn entrepreneurskills. Zeker ook op technisch vlak met betrekking tot film. YouTube is voor mij echt een heel belangrijk kanaal. Wie begint met film, begint heel simpel met record. Maar hoe stel je je camera werkelijk in? En hoe zit het met het aantal frames per seconde. Zaken waar ik gaandeweg steeds meer over ben gaan lezen en bekijken. Daarnaast ben ik mensen gaan bevragen. Babbelen met personen, een dagje meelopen met andere professionele beeldmakers... In combinatie met YouTube heb ik op die manier veel geleerd.'

Kennis delen

Michel beaamt dat niet iedereen open staat voor het beantwoorden van “jouw” technische vragen. 'Er zijn nog altijd beeldmakers die hun “geheimen” het liefst geheim houden. Maar voor mijn gevoel wordt die groep steeds kleiner. De nieuwe generatie fotograaf en videograaf is absoluut bereid kennis te delen. Zo is er op Facebook het platform Videomattie, een platform voor videografen. Dat platform telt inmiddels meer dan 10.000 volgers. Stel je daar een vraag, dan krijg je bijna altijd én heel snel een goed antwoord. Op videografiegebied heb ik daar veel aan gehad. Je komt ze kortom nog wel tegen, mensen die liever geen kennis delen, maar vooral bij de oudere generatie. De nieuwe generatie is veel meer van het delen. Zoals ik zelf ook erg ben van het delen van info en kennis.'

Wanneer we kijken naar de markt, dan zien we dat opdrachtgevers steeds vaker op zoek zijn naar beeld én film, kortom, de combinatie. Is er nog wel toekomst voor de fotograaf, voor de man of vrouw die alleen fotografeert? 'Absoluut. Ik zie er ook genoeg om me heen die succesvol bezig zijn met alleen fotografie. Wanneer jij ook de zakelijke kant kent en goed op orde hebt, dan heb je ook als fotograaf voldoende bestaansrecht. Zoals ook het marketingverhaal op orde moet zijn! Daarnaast is het in mijn ogen onverstandig om teveel te blijven hangen in het creatieve, in het plaatjesmaken alleen. Ik heb daar twee zinnen voor: je werkt in je bedrijf of je werkt aan je bedrijf. Als je er in werkt en alleen maar voor jezelf aan het fotograferen bent met het idee dat opdrachtgevers dan vanzelf wel komen, heeft jouw bedrijf weinig toekomst. Wie heel goed kan fotograferen en daarnaast ook aan zijn bedrijf werkt en zich verdiept in zaken als ondernemerschap en marketing, kan een mooi bedrijf neerzetten. Zeker wanneer je in de juiste vijver vist. Zorg dat je jezelf specialiseert, kies een bepaalde niche. Probeer niet alles te doen. Én, heel belangrijk, zoek samenwerkingsverbanden. Ben jij meer een filmer of juist meer een fotograaf maar krijg je van een opdrachtgever de vraag het alle twee te doen, doe het dan samen. Ga in dat geval binnen jouw netwerk op zoek naar een goede filmer of een goede fotograaf met wie het klikt. Samenwerking en delen is key. Op die wijze versterk je jezelf als brand. Wanneer een bepaalde tak jou niet ligt, ga het dan niet doen. Neem nu het filmen. Daar ben je achteraf nog meer tijd aan kwijt dan aan fotografie. Ook de hele voorbereiding kost veel tijd. Denk alleen aan het opstellen van het storyboard. Het is een extra job erbij. Ga dat niet aan, maar sla de handen ineen met andere professionele beeldmakers. Wie goede foto's of een goede film wil maken heeft daar al zijn aandacht voor nodig. Én-én bestaat niet. Focus je op één ding! Doe het samen, ga niet op twee gedachten hinken.'

Dit brengt het gesprek bij Café Obscura, een door Michel opgericht online café waar je andere beeldmakers ontmoet en van ze kan leren in hun offline en online workshops. Ook worden hier wekelijks professionele beeldmakers live geïnterviewd. Wie zijn ze én wat doen ze? Geïnteresseerden kunnen via Facebook en Youtube live meekijken via de chat en zelf ook vragen stellen aan de gasten. 'Kennis maken en vooral kennis delen staat in dit café centraal', zegt Michel hierover. 'Dingen delen, elkaar het licht in de ogen gunnen. Met dat in het achterhoofd wilde ik graag een online platform creëren helemaal gericht op beeldmakers. Hier kun je met medeprofessionals afspreken. Denk aan fotografen en videografen. Maar ook aan modellen, visagisten, stylisten, vormgevers en andere visuele beeldmakers. Je ontmoet ze allemaal in Café Obscura. Hier kun je met ze praten, van ze leren, elkaar inspireren én netwerken. Kortom, helemaal in mijn stijl, staat Café Obscura voor delen en samenwerking.

In de cameratas van Michel

'Ik werk met de Fujifilm X-H1. Daar heb ik er twee van. Beide met een body plus grip. Deze combineer ik met het Fujinon MKX18-55mm T2.9 cineobjectief, een Fujinon MKX 50-135mm T2.9 cineobjectief, een Fujinon XF 16mm f/1.4 R WR prime, een Fujinon XF 56mm f/1.2 R prime, een rode VideoMic Pro+, een Marshall monitor koptelefoon, twee extra accu's (NP-W126S0) en een handvol SD kaarten'

Fujifilm-ambassadeur

Sinds het uitkomen van de Fujifilm X-H1, in februari van dit jaar, kreeg ik van Fujifilm de kans om aan deze camera te snuffelen. Het is een camera waarmee Fujifilm serieus de videokant opzocht. In combinatie met de Fujinon MKX cinema-objectieven is het een absolute geweldenaar. De kwaliteit van die cinemaobjectieven is subliem. De scherpte, vaste focus tijdens het zoomen, geen lens breathing, de cinemastijl... De MKX-objectieven zijn bovendien volledig handmatig en superstil. Diafragmeren, inzoomen, focussen, je hoort ze niet. Dat is voor filmen een must. Fujifilm zocht een professioneel videograaf om aan de slag te gaan met deze gouden combinatie en kwam bij mij uit. We zijn eerst met elkaar om de tafel gegaan, beetje babbelen, beetje over en weer elkaar aftasten. Net als bij daten. Je maakt eerst eens een afspraak, gaat met elkaar eten en dan komt van het een het ander. Of niet. Bij ons klikte het. Toen Fujifilm mij uiteindelijk vroeg of ik openstond voor een ambassadeurschap hoefde ik daar niet lang over na te denken. De X-H1 in combinatie met de MKX-cinemaobjectieven trekt het niveau van mijn werk enorm omhoog.'

Michel Maat | Pijnacker

Bij de Kamer van Koophandel staat Michel Maat nog altijd ingeschreven als fotograaf. In zijn dagelijkse praktijk is hij vandaag de dag echter meer een video- dan een fotograaf. Daarnaast is hij veel bezig met zijn project Café Obscura, een online platform waar je andere beeldmakers kan ontmoeten en je online kennis van fotografie en videografie kan uitbreiden én toepassen aan de hand van onder andere instructiefilms en coaching.

Lees ook: In gesprek met Fujifilm-ambassadeur Joep van Aert