Retrofocus: Pentacon Six

In 1956 kan de wereld op de Photokina kennismaken met de Praktisix, een middenformaat-camera van Oost-Duitse makelij. In tegenstelling tot veel andere middenformaatcamera's met verwisselbare objectieven ziet de Praktisix eruit als een te grote kleinbeeldcamera. Het jaar erop gaat de camera in productie bij het genationaliseerde Kamerawerke Dresden-Niedersedlitz (later een onderdeel van VEB Pentacon), waar ook de Praktica-kleinbeeldcamera's van de band rollen.

De fabriek van Kamerawerke Dresden-Niedersedlitz, zoals deze er nu bij staat.

Kwaliteitsproblemen

Het toestel wordt geplaagd door kwaliteitsproblemen, zo hebben veel toestellen last van overlappende negatieven door een verkeerde afstelling. Al in 1959 komt er een verbeterde versie op de markt, die in 1964 wordt opgevolgd door de Praktisix II. Echt betrouwbaar zullen de Praktisix-modellen echter nooit worden.

Een afbeelding uit de Praktisix-brochure

Pentacon Six

De echte doorbraak van het toestel komt pas in 1966, als de Pentacon Six wordt gepresenteerd. Dit toestel heeft niet langer de Praktisix-naam, maar is vernoemd naar de naam van de fabrikant (een samenvoeging van Pentaprisma en Contax). Ook de bajonetlensvatting van de camera zal bekend worden onder de Pentacon Six-naam of simpelweg P6.

Net als de Praktisix heeft ook de Pentacon Six een opnameformaat van 6x6 en verwisselbare zoekers. Naast de standaard schachtzoeker is er ook een prismazoeker en twee jaar na de introductie komt er een prismazoeker met ingebouwde lichtmeter. De camera krijgt vanaf dat moment de naam 'Pentacon Six TL' mee, ondanks dat de camera zelf niets veranderd is.

Een Pentacon Six TL met ttl-zoeker en een Kiev 60

De camera is niet alleen populair in Oost Duitsland, ook in andere landen is er vraag naar een voordelige middenformaatcamera. Om een importverbod van communistische producten te omzeilen worden de camera's als Halimex Pentacon geexporteerd naar Australie.

Kiev en Ekaxta

In Ukraine worden de Kiev 6 en later Kiev 60 geproduceerd, die qua techniek sterk leunen op de Pentacon Six-camera. Exakta koopt de productierechten voor de camera en produceert deze in West-Duitsland als Exakta 66. De camera ziet er wat gelikter en hoogwaardiger uit, maar technisch is deze vrijwel identiek met de Pentacon Six.

Voor West-Europa kreeg de Pentacon Six een matzwarte verflaag en wat kleine verbeteringen

Objectieven

Een deel van het succes heeft de camera te danken aan de voordelige objectieven die desalniettemin een uitstekende beeldkwaliteit hebben. Naar verluid worden er in Roemenië nog steeds objectieven gemaakt met een P6-vatting. Veel van de lensontwerpen komen bij Carl Zeiss Jena vandaan, een Oost-Duitse afsplitsing van het beroemde concern.

In 1990 valt het doek voor de Pentacon Six, maar diverse afgeleide camera's houden het nog langer uit. Pas eind jaren 90 wordt de productie van de Kiev 60 gestaakt, terwijl in 2001 de laatste Exakta 66 van de band rolt.