Wat zijn goede fotografie tarieven en moeten die op je website of niet?

WIE IS WILMAR DIK? 

Wilmar Dik is beroepsfotograaf en cameraman. Zijn specialisatie is voornamelijk bedrijfsfotografie, portretfotografie en film. Je kan zijn bedrijfsfotografie bekijken op reclamebeeld.nl. Zijn portretfoto’s staan op mensen.photo en zijn portfolio staat op wilmardik.nl. Voor bedrijfsfilms waar Wilmar een deel van het camerawerk doet kun je kijken op tasfilms.nl

Heb je een vraag aan Wilmar Dik dan kun je die voor toekomstige edities insturen via: redactie@clipboardmedia.nl

 

Tekst: Wilmar Dik

Eigenlijk is het antwoord daarop lastig te geven als je niet eerst heel goed kijkt naar je doelgroep. Die doelgroep kun je grofweg verdelen in twee soorten: de zakelijke markt en de particuliere markt. 

Je ziet vaak prijzen voor een uniform product of dienst staan op websites. Maar bij specialistische diensten, zeker als het gaat om creatieve zakelijke diensten, zie je minder vaak tarieven. Fotografie is verre van uniform. Elke fotograaf heeft andere kwaliteiten en zal nooit dezelfde foto’s maken, zelfs als de situatie en opdracht wel hetzelfde is. Daarom is het lang niet altijd handig om prijzen op je site te vermelden. Zeker als beroepsfotograaf wil je je concentreren op kwaliteit en niet op prijs.

Het voordeel van het noemen van tarieven

Als iemand op zoek is naar een fotograaf dan kijkt die persoon (of dat bedrijf) onder andere naar de kwaliteit en prijs die je als fotograaf levert. Als vooral die prijs belangrijk is, dan zal iemand op je website snel op zoek gaan naar tarieven. Dan is het handig dat je tarieven op je site hebt staan.

Het nadeel van prijzen op je website

Door het geven van bedragen op je site leg jezelf de nadruk op prijs. En dat terwijl fotografie toch vooral een erg creatief beroep is waarbij het om kwaliteit zou moeten gaan. De fotografiemarkt is behoorlijk vol. Want het beroep fotograaf is een vrij beroep. Het gevolg daarvan is dat veel fotografen aan het concurreren zijn op prijs. En dat is voor fotografen niet al te best. Het geven van prijzen op je site kan bijdragen aan prijsconcurrentie. Vermeld je te lage prijzen op je website dan doe je zelf mee aan die prijsconcurrentie en de race to the bottom.

Er is binnen de fotografie veel concurrentie. Concurreren op je dienst, van communicatie tot aan de vormgeving van je website is prima. Maar concurreren op prijs verziekt de markt. Wil je toch graag je tarieven op je site plaatsen, hanteer dan een normaal niveau en werk niet voor te lage bedragen. Doe je dat wel, dan loop je een goede kans dat jij je fotografie dienst niet op peil kan houden en kun je op de lange termijn niet blijven bestaan als fotograaf. Werk je als beroepsfotograaf fulltime voor te lage tarieven, dan kost je leven je meer dan dat je werk oplevert. Dan ben je in eerste instantie afhankelijk van je eigen spaargeld, en als dat op is van het inkomen van je partner. Vroeg of laat zul je een andere baan moeten zoeken omdat je te lage tarieven hebt gehanteerd.

Oplossing voor lage tarieven

Vermeld jij prijzen op je website omdat je grootste concurrenten dat ook doet? Neem dan eens contact op met je concurrenten. Overleg samen (of met een grotere groep) of jullie tarieven goed zijn en of het wel handig is die te noemen op jullie websites. Volgens de Autoriteit Consument & Markt (ACM) mag je gewoon overleggen over tarieven. Op de ACM.nl website staat:

Er zijn 2 situaties waarin u als zzp’ers altijd elke afspraak met elkaar mag maken:

 

1. U maakt een afspraak met maximaal 8 zzp’ers. En uw gezamenlijke jaaromzet is niet hoger dan 1,1 miljoen euro.
2. Het marktaandeel van de zzp’ers bij elkaar is in Nederland maximaal 10%. En uw afspraak heeft geen invloed op de handel tussen landen in de Europese Unie.

Voor de duidelijkheid: het gaat hier om punt 1 of 2. Niet 1 en 2. Met name punt 2 is interessant. Want als jij met 20 of 200 fotografen wat prijsafspraken maakt, dan mag dat dus gewoon. Want jullie hebben samen lang geen marktaandeel van 10% in Nederland. In Nederland stonden begin 2023 meer dan 42.000 fotografen ingeschreven bij de KvK.

Het kan dus heel goed zijn om contact op te nemen (en een groep te vormen) met bijvoorbeeld alle fotojournalisten in je omgeving. Vorm groepen en ga samen overleggen over tarieven. Dat kan beginnen door normale prijzen (of juist geen prijzen) op jullie websites te vermelden. In een later stadium kun je zelfs als groep fotografen opdrachtgevers vertellen dat je niet kan en gaat werken voor 30 of 40 euro per uur. Dan beginnen er onderhandelingen. 

Wat voor tarief is dan een te laag tarief?

Wil je een blijver zijn als freelance fotograaf? Dan moeten je foto’s heel goed zijn, maar ook je onderneming moet je goed runnen. Bereken je tarief op een goede manier en ga daar niet onder zitten. Wat een goed bedrag is voor fotografie moet je zelf berekenen. Tel al je bedrijfskosten (incl. afschrijvingen apparatuur, lidmaatschappen enz.) op bij je gewenste bruto jaarinkomsten (daar gaan belastingen nog van af!). En deel dat bedrag door het aantal uren dat jij per jaar denkt te kunnen factureren aan opdrachtgevers. Realiseer je dat die declarabele uren op basis van fulltime waarschijnlijk ergens tussen de 400 en 800 per jaar zal liggen. Dat zijn niet al te veel uren en is een gevolg van de hoeveelheid fotografen in vergelijking met het aantal opdrachten. De overige uren (obv. een fulltime baan) heb je nodig om je onderneming te runnen en te zorgen dat je die betaalde opdrachten krijgt. De bedragen die uit een dergelijke rekensom komen zijn voor iedereen anders. Want iedereen heeft andere apparatuur, bedrijfskosten en een ander wenselijk inkomen. Ook zal een bruidsfotograaf andere facturabele uren per jaar maken dan een persfotograaf of bedrijfsfotograaf. Een te laag bedrag voor fotografie is dus als je voor minder werkt dan je eigen berekende tarief.

Urencriterium van de Belastingdienst

De uren inschatting, of je 400 of 800 uren per jaar kan factureren, heeft niets te maken met het urencriterium van 1225 uren per jaar die de belastingdienst aangeeft om in aanmerking te komen voor bepaalde soorten ondernemersaftrek. Op de website van de Belastingdienst staat: ‘Alle uren die u besteedt aan uw onderneming tellen mee voor het urencriterium. Dit zijn dus niet alleen de uren die u in rekening brengt aan uw klanten. Tijd die u bijvoorbeeld besteedt aan het maken van offertes, het bijhouden van uw administratie of het maken van uw zakelijke website, telt u mee voor het urencriterium.’

De particuliere markt

Particulieren kopen niet al te vaak fotografie in. Die zijn dus minder in staat om kwaliteit te vergelijken. Ook zijn particulieren erg prijsbewust. Ze geven namelijk hun eigen geld uit en niet dat van de baas of uit een beschikbaar budget. Om die reden is prijs vaak belangrijker dan kwaliteit. Richt jij je op mensen die fotografie vooral inkopen op basis van prijs en minder op kwaliteit? Dan kan het wel handig zijn tarieven te vermelden op je website. Maar als kwaliteit een behoorlijk aandeel heeft in de keuze om met een bepaalde fotograaf te gaan samenwerken dan is prijs minder belangrijk. Mensen kiezen dan voor jou als fotograaf omdat ze jou heel graag willen. Je potentiële klanten zullen dan maar al te graag contact met je opnemen en vragen naar je beschikbaarheid en kosten.

Uurtarieven of pakketprijzen?

Met het noemen van pakketprijzen loop je meer financieel risico dan het noemen van je uurtarieven. Je kan tarieven noemen op je website voor de uren die je werkt. Denk wat betreft tarieven niet in bedragen per foto maar in uurtarieven. Met het noemen van je tarief voor reistijd, fotografie tijd op locatie en je beeldverwerkingstijd loop je financieel geen risico. Mits jij je tarieven goed berekend hebt. Je kan wel financieel risico lopen als je vaste (pakket)prijzen aanbiedt voor iets dat heel variabel is wat betreft de tijd die het kost om het te maken. Als je een prijs noemt en je hebt bij het berekenen van die prijs in gedachten dat het 10 uur kost, maar in werkelijkheid ben je er steeds 12 of 14 uur mee bezig dan is dat niet handig.

Maak een offerte

Het noemen van uurtarieven in plaats van pakketprijzen op je site is dus een tussenweg waarbij je wel aangeeft wat je kost. Dan kunnen potentiële opdrachtgevers al wel een grove inschatting maken. Ook kun je op je website vermelden dat je graag een offerte maakt voor specifieke opdrachten. Daarbij kan je ook vermelden dat de tijden in een offerte een schatting zijn. En dat je na de opdracht je daadwerkelijke uren zal factureren. Wil je hulp bij het maken van een goede offerte? Op de website van DuPho (dupho.nl/advies/licenties/) staat een gratis tool, Licence Maker Pro, die je kan gebruiken bij het maken van een offerte. Ook handig van die tool is dat je gelijk een gebruiksovereenkomst kan afsluiten voor je foto’s.

Kun je zelf een goede uren schatting maken?

Je kan aan particulieren uitleggen dat fotografie opdrachten heel verschillend zijn. Er zal geen bruiloft zijn die je wat tijd betreft exact hetzelfde kost. Want de locatie is anders en dus is de reistijd verschillend. Ook de tijd dat je aanwezig bent zal vaak anders zijn. Het gevolg is dat je ook lastig kan inschatten hoeveel uur je met de beeldbewerking en aanlevering bezig bent. Als dit het geval is, kun je nog steeds tarieven vermelden op je site, maar dan wel in de vorm van uurtarieven. Je kan dan aangeven dat je een offerte zal maken op basis van je uurtarief. Klanten kunnen dan zelf al een beetje inschatten wat het in totaal zal gaan kosten. Als je wel heel duidelijk kan aangeven hoeveel tijd iets kost dan kun je wel werken met pakketprijzen.

Als je werkt voor particulieren en besloten hebt om tarieven te vermelden, dan vermeld je je tarieven op je site inclusief btw. Het is handig dat je alle uren berekend, dus je reistijd, tijd op locatie en de uren die het je kost om alle beelden te verwerken. 

Of je wel of niet tarieven geeft op je site hangt samen met de prijs en kwaliteit die je wil leveren. Zit je in een hoog segment, lever je topkwaliteit en is prijs voor je opdrachtgevers minder belangrijk dan kwaliteit? Dan is het vermelden van tarieven op je site niet handig. Mensen willen graag dat jij voor hun foto’s maakt en zullen je tarieven zeker wel gaan opvragen.

Realiseer je ook dat een website bezoek vaak maar een paar minuten duurt. Wil je dat je potentiële klant dan je mooiste foto’s bekijkt, of moeten ze een deel van die tijd naar je prijzen staren? 

Werk je op locatie of vanuit een studio?

Werk je vanuit een studio? En maak je foto’s in die studio? Dan zou het goed kunnen dat je de tijd die in een opdracht gaat zitten makkelijk kan inschatten. In dat geval kan het wel goed zijn om tarieven op je site te vermelden. Van belang is dan wel dat je jezelf aan de gestelde tijden houdt, en noem die tijden ook bij de tarieven op je website. Want als je een vast tarief voor iets aanbiedt, mogen de uren ook vaststaan.

Pakketprijzen vermelden? 

Hebben je particuliere klanten erg de behoefte aan prijzen en is dit een onderdeel van de beslissing om wel of geen zaken met jou te doen? Is prijs voor je doelgroep belangrijker dan kwaliteit? Dan kan het handig zijn om tarieven en/of pakketprijzen te vermelden. Dat geeft gelijk duidelijkheid. Maar het maakt ook duidelijk dat jij je dienst vooral verkoopt op basis van prijs. Als je besluit om pakketprijzen te vermelden op je site, reken die dan wel goed door en pas ze elk jaar aan! Ik kom vaak pakketprijzen van fotografen tegen waarbij fotografen ver onder de 50 euro per uur werken. Dat is niet professioneel en verziekt de markt voor fotografen die wel graag hun dienst voor normale bedragen willen aanbieden.

Als je een dag foto’s maakt dan moet je meestal ook nog naar een locatie toe. En na die dag fotografie ben je waarschijnlijk ook nog een dag bezig met het verwerken van de foto’s. Een dag fotografie kan je dan zomaar 18 uur werk kosten. Als je een dag fotografie richting particulieren aanbiedt voor bijvoorbeeld 750 euro dan ben je dus voor behoorlijk minder dan 50 euro per uur aan het werk. Reken maar uit: je daadwerkelijke autokosten en andere gemaakte kosten moet je eerst van die 750 euro afhalen. Ook is die 750 euro inclusief btw. Haal je dat allemaal van die 750 euro af, dan blijft er minder dan 600 over. Deel je die door 18 uur dan blijft er minder dan 35 euro per uur over. Voor dat soort bedragen per uur kun je geen gezonde fotografie onderneming runnen. Zelfs als die 750 euro exclusief btw zou zijn, dan houd je een zakelijk tarief over van rond de 40 euro per uur. Als jij als freelancer je uurtarief goed berekend hebt dan zul je nooit op 40 euro per uur uitkomen.

Prijzen op vergelijkingswebsites

Ik ben geen voorstander van websites waar veel fotografen hun diensten aanbieden met prijzen. Fotografie zou men moeten inkopen op basis van kwaliteit. Wordt er veel nadruk gelegd op prijzen? Kun je de fotografen zelfs selecteren op basis van all-in prijzen? Dan bevind je je meer in het segment waar prijs belangrijk is. Als goede fotograaf wil je meer inzetten op kwaliteit. Prijs zou van ondergeschikt belang moeten zijn. 

Ga niet te krap zitten bij pakketprijzen

Met het geven van pakketprijzen geef je de klant garantie dat het voor dat bedrag klaar is. Maar bij een vast bedrag moet je als fotograaf wel zorgen dat de tijd die jij moet investeren ook redelijk vast is. Een fotografieklus loopt nog wel eens uit. Oorzaken op uitloop kunnen zeer divers zijn: iemand die op de foto moet staat lang in een file, een trein vertrekt later, de planning van het event is vertraagd, de bruidstaart is te laat. Geef jij vaste pakketprijzen op je website? Dan ben jij degene die door een mogelijke uitloop extra onbetaald moet werken. Het zou zelfs kunnen dat je door die uitloop extra foto’s maakt en daardoor ook extra tijd aan de beeldverwerking gaat besteden. Ga daarom met je pakketprijzen niet te laag zitten en bouw een marge in! Voor het berekenen van pakketprijzen moet je rekening houden met je reistijd, fotografietijd en beeldverwerking. Bied je een pakket aan met 2 uur fotografie dan kun je na het verstrijken van die tijd bij uitloop aan je opdrachtgever vragen of ze je langer willen hebben of dat je factureert volgens het afgesproken bedrag. Langer blijven maar die extra tijd niet berekenen is zakelijk gezien niet handig. 

Kilometervergoeding of reistijd vergoeding?

Als freelancefotograaf (en ander woord voor zzp-fotograaf) werk je vanuit je huis of studio. Tijdens een opdracht ga je voor een klant naar een locatie. Reistijd is voor een fotograaf vaak een behoorlijk deel van de totale tijd die in een klus gestopt wordt. Alleen je reiskosten berekenen is dan niet handig. Het is niet prettig om voor elke klus opnieuw te moeten ‘onderhandelen’ over het wel of niet vergoeden van je reistijd. Precies om die reden is het slim om op je website (of in je communicatie) heel duidelijk te zijn over je reistijd tarieven. Bedenk goed dat je reistijd een onderdeel is van de totale tijd die het je kost om de opdracht goed uit te voeren. Wil je als fotograaf eenduidige en duidelijke tarieven communiceren, ontkom je er niet aan een vast bedrag per uur aan reistijd te vragen. Denk dus in tijd en niet in kilometers. Op de website van de ANWB kun je op basis van je kenteken heel makkelijk je daadwerkelijke autokosten per kilometer berekenen. De meeste auto’s kosten tussen de 0,40 en 0,50 cent per kilometer. Zit jij voor een opdracht een uur in de auto en maak je dan 80 kilometer dan kost dat dus bijvoorbeeld tussen de 32 en 40 euro. En omdat je geen vrijwilligerswerk aan het doen bent zal je daar dus iets op moeten zetten zodat je ook per uur normaal verdient.

Tarieven in de zakelijke markt

Zakelijke opdrachtgevers kopen meestal in op kwaliteit. Tarieven zijn minder belangrijk en moeten gewoon okay zijn. Voor zakelijke opdrachtgevers is het normaal dat je een gezond tarief berekent. Want als jij voor 35 of 50 euro per uur werkt is de kans redelijk aanwezig dat je volgend jaar (of wanneer je spaargeld op is) een andere (bij)baan moet gaan zoeken. Dat is voor een zakelijke opdrachtgever niet handig. Want die investeert ook in jullie samenwerking. Zakelijke klanten beoordelen je dienst als geheel. Tarieven zijn daar een onderdeel van. Daarom is het niet heel belangrijk dat je die al gelijk zichtbaar op je website vermeldt. 

Zakelijke opdrachtgevers gaan ervan uit dat jij je dienst waard bent. Dat daar een gezond zzp tarief tegenover staat vinden ze niet meer dan logisch. Wat betreft het wel of niet vermelden van tarieven voor zakelijke opdrachtgevers kan ik dus een stuk duidelijker zijn: gewoon niet doen. Bovendien is echt geen enkele opdracht richting bedrijven gelijk. Alles is maatwerk. En bedrijven budgetteren kosten als fotografie in een begroting.  Als het goed is maken bedrijven budget vrij voor goede foto’s. Mensen die fotografie inkopen bij bedrijven weten best wat normale freelance tarieven zijn. 

Je zal voor elke opdracht een kosteninschatting moeten maken. Als je toch graag tarieven wil vermelden, geef dan alleen je drie uurtarieven voor reistijd, tijd op locatie en beeldverwerking. En maak voor opdrachten altijd een offerte met duidelijke afspraken over je tarieven en het gebruik van je foto’s.

Bedien je de zakelijke en particuliere markt?

Als je op je site prijzen hebt staan voor particulieren dan zien zakelijke opdrachtgevers die ook. Je moet wel kunnen uitleggen waarom jij een bruidsreportage voor gemiddeld 75 euro per uur doet, terwijl je bij bedrijven bijvoorbeeld 95 euro per uur wil berekenen. Natuurlijk is het wel uit te leggen en te verdedigen, maar de vraag is of je überhaupt in die situatie wil komen. 

Als je zowel de particuliere als de zakelijke markt bedient, is het denk ik handig om geen bedragen te noemen. Wil je toch graag bedragen noemen, geef dan uurtarieven en geen pakketprijzen. Willen mogelijke opdrachtgevers graag met jou samenwerken, dan zullen ze op hun minst contact met je moeten opnemen. Dan is dat een mooi moment om je tarieven te geven. Als partijen je niet benaderen omdat je geen tarieven op je site hebt staan, dan kun je je afvragen of je wel met die partijen wil samenwerken. Blijkbaar is prijs dan veel belangrijker dan je kwaliteiten als fotograaf. Uiteindelijk is fotografie een creatief beroep waarbij het om kwaliteit gaat. Jij maakt als het goed is foto’s die niemand anders maakt. Als een opdrachtgever dat inziet, dan willen ze graag dat jij voor hen fotografeert. En dan is je tarief van minder belang dan de kwaliteit.

Dus wel of geen prijzen of tarieven op je site?

Dat ligt aan je doelgroep. Uurtarieven vermelden voor reistijd, tijd op locatie en beeldverwerking kan wel als je doelgroep daar gelijk behoefte aan heeft. Maar bij het noemen van pakketprijzen moet je je goed afvragen of je dat wil. Je legt daarmee gelijk de nadruk op prijs. Omdat fotografie een erg creatief beroep is, wil je liever niet de nadruk op prijs leggen. Bedien je alleen particulieren, dan kun je overwegen om wel uurtarieven te noemen en misschien zelfs pakketprijzen. Maar bereken die goed en ga niet met je prijs concurreren. 

Als je je richt op zakelijke opdrachtgevers dan zijn pakketprijzen op je site niet handig. Want alles is maatwerk. Een uurtarief zou je wel kunnen noemen, maar is niet gelijk relevant en bovendien leidt het af van hetgeen waar het echt om gaat: kwaliteit van je fotografie en dienstverlening. 

Het geven van tarieven behoort bij het begin van een fotografie opdracht. Zodra duidelijk is wat de opdracht inhoudt kun je via de mail je tarieven en een offerte geven.  

Idealiter wil je dat men jou als fotograaf kiest omdat je goed bent in het maken van foto’s en je dienstverlening. Dan is het belang van het vermelden van prijzen op je website minder groot. Nu ik je dit allemaal heb kunnen meegeven (bedankt voor het lezen) kan ik de vraag (wel/niet prijzen op je site) kort beantwoorden: Meestal niet, soms wel.

 

Dit is een artikel uit DigifotoPro 1.2024 lees hem hier digitaal