Test Nikon D500: deel 2 ISO Invariance

Sinds ongeveer een jaar maakt DPReview veel ophef over de zogenaamde ISO-invariance, een begrip dat je zou kunnen vertalen met ISO-onafhankelijkheid. Het komt erop neer dat het niet veel uit maakt of je de ISO-instelling verhoogt, of onderbelicht en later bij de RAW-verwerking de belichting van de foto corrigeert.

ISO Invariance

Het is een verwarrend idee maar het heeft meer met de dynamiek te maken dan met de ISO-instelling. (Overigens is het ooit al bij films geïntroduceerd met op kleurenfilmtechnologie gebaseerde zwartwitfilms van Agfa en Ilford). Het betekent niet dat je nu zo veel kunt onderbelichten als je maar wilt en een onbeperkte doortekening in de hoge lichten hebt. Wanneer je namelijk de belichting bij de verwerking gaat corrigeren, verlies je onherroepelijk ook doortekening in de hoge lichten. Wat dat aangaat lijkt dus een onderbelichte ISO-onafhankelijke foto precies op een foto die je een belichting geeft, die je met een hogere ISO-instelling een belichting geeft, die net voldoende doortekening in de lichten geeft. Sterker nog, je hebt dan ook dezelfde belichting.

ISO-onafhankelijkheid kortom, is niets anders dan de speling die hebt bij het belichten om de dynamiek, het verschil tussen licht en donker zo groot mogelijk te maken. De beperking zit hem daarbij in de lichte partijen gewoon in de belichting, bij de schaduwen in de ruis die ontstaat wanneer je deze lichter maakt. We komen er in een apart artikel nog eens uitvoerig op terug, nu eerst de resultaten van de D500.

Bij de standaardwaarden van DPReview, met een onderbelichting van -1 tot en met -5, is er heel weinig verschil te zien. (Overigens is onze 0-waarde, een belichting waarbij de hogelichtenwaarschuwing van de camera net in een hoekje van het witste vlak begin te knipperen. Je heb dan in ARW nog ongeveer één stop speling in de lichtste partijen. ) Beide camera’s doen het fantastisch, wanneer je deze waarden vergelijkt met die van de voorganger van de D500, de D300s, dan kun je wel spreken van een enorme vooruitgang.

Streepje voor

Maar omdat de camera’s het zo goed deden, zijn we nog een stap verder gegaan. We hebben ook -6 getest en zelfs -8. Dat zijn uiteraard waarden die alleen in uitzonderingssituaties van belang zijn, maar daar bleek dat de D500 ook op het punt van de dynamiek een streepje voor heeft op de D7200 (dat was trouwens ok al zo bij de D7200 in vergelijking met de D7100). Bij de meest extreme onderbelichting zie je bij de D7200 al  ‘banding’, een streepvormige soort van ruis.

De D500 kortom, maakt de sterke punten van de 7200 nog sterker, namelijk de doortekening in de schaduwen. Bij nog sterkere onderbelichting worden de resultaten overigens nog beter, dus daar lijkt de D500 nog meer op de D5.

Lees ook DEEL 1 van onze Nikon D500-test.