Stedelijk Museum Amsterdam brengt een ode aan Rineke Dijkstra

Dit eerbetoon laat iconen uit Dijkstra’s fotografische oeuvre zien en besteedt aandacht aan haar videowerk, een medium waar ze de afgelopen jaren naar terugkeerde. De tentoonstelling bevat ook een primeur: drie werken waren nog niet eerder in Nederland te zien.

Rineke Dijkstra: een ode bestaat uit 21 foto’s en vier videowerken en is een goede afspiegeling van de omvangrijke collectie die het Stedelijk de afgelopen decennia heeft opgebouwd, aangevuld met enkele bruiklenen van Dijkstra zelf. De drie niet eerder in Nederland getoonde werken zijn: de video Marianna [The Fairy Doll], 2014, het fotoportret Marianna and Sasha, Kingisepp, Russia, November 2 2014, 2014 en het nog nooit eerder getoonde strandportret Odessa, Ukraine, August 6 1993, 1993.

Kwetsbaarheid

De indrukwekkende foto’s van Rineke Dijkstra, vaak frontale portretten van opgroeiende jongeren en jongvolwassenen, leggen de kwetsbaarheid en kracht vast van mensen in ontwikkeling. Haar benadering resulteert in foto’s die zowel de sociale achtergrond als het zelfbeeld van de geportretteerden weergeven. Dat kan een jongen zijn die zich aansluit bij het Vreemdelingenlegioen (Olivier, 2000-2003), een meisje dat zich inspant om haar balletuitvoering te perfectioneren (Marianna [The Fairy Doll], 2014), de onzekerheid en branie van uitgedoste pubers tijdens een club avond (The Buzz Club, Liverpool, UK/Mystery World, Zaandam, NL, 1995-1996) of net bevallen vrouwen die tegelijk gevoelens van pijn en geluk ervaren (Tia, 1994, Julie, 1994, Tecla, 1994 en Saskia, 1994).

De magistraal gecomponeerde portretten zijn een uiting van universeel herkenbare waarheden over de mens als sociaal wezen, met alle (on)zekerheden en levenservaring van dien. Het werk van Rineke Dijkstra staat bekend om de schoonheid en de virtuositeit ervan: haar opvallende composities ontstaan doordat ze houding, detail en toeval in evenwicht weet te brengen. De foto’s van Dijkstra worden gekenmerkt door hun technische vakmanschap en ze combineren de objectieve blik van portretfotografie, zoals die van August Sander, met een treffende emotionele dimensie.

Later dit jaar toont het Stedelijk de serie Almerisa, 1994-2008, die een Bosnische vluchtelinge laat zien vanaf het moment dat ze als klein meisje in Nederland kwam tot de volwassen vrouw die zij nu is.

Tilburg

In het voorjaar van 2018 presenteert Museum De Pont een omvangrijk overzicht van het werk van Rineke Dijkstra, een tentoonstelling die van 21 september t/m 30 december 2017 in het Louisiana Museum, Denemarken te zien zal zijn.