Review Sigma 105mm f/1.4 DG HSM ART op Canon EOS R5

Dit artikel is geschreven door Maarten Kuiper en tevens gepubliceerd op zijn website.

Soms krijg je een objectief in handen waarvan je denkt: dit is even andere koek. Nou ja, geen koek, maar ander glas. Een objectief waarvan je denkt: dit zou mijn fotografie wel eens positief kunnen beïnvloedden, simpelweg doordat de tekening of het beeldgevoel dat het objectief produceert, iets heeft dat andere lenzen veel minder hebben. Ik noem het beeldgevoel, je leest ook vaak karakter. Zo schreef ik in het verleden bijvoorbeeld over de bijzondere Fujifilm XF50mm f/1.0, welke een bijzondere scherptediepte mogelijk maakt op een APS-C camera. In mijn Fujifilm GFX100S review, gebruikte ik de Fujifilm GFX 80mm f/1.7, welke naast uitzonderlijke scherpte, ook een bijzonder beeldgevoel gaf. In deze review ga ik ondervinden of de Sigma 105mm f1.4 ART voor Canon, ook een bijzonder objectief is en of dit objectief anno 2023 nog mee kan komen als portretobjectief op een moderne body zoals de EOS R5.

Na de, door omstandigheden, verkoop van mijn Fujifilm GFX systeem, heb ik de overstapt gewaagd naar het RF systeem van Canon. Zo kocht ik, omdat ik toch graag een camera wilde hebben, een tweedehands EOS R, mede uit weemoed naar het 5D systeem van Canon waar ik in een ver verleden mee schoot. De EOS R is in feite een 5D mark IV in een kleiner jasje en voorzien van moderne functies zoals EYE-AF en een elektronische zoeker. Echter, wat ik mistte was vooral het magische glaswerk dat voor andere systemen makkelijker te vinden is. Natuurlijk, de RF35mm f1.8 is een hele mooi, fijn scherp objectief. De RF50mm f1.2, die ook aardig wat karakter heeft, is baardscherp en mega snel. Toch mistte er voor mijn gevoel iets bijzonders.

Zoals elke gezonde Nederlandse burger heb ik Google opgestart en gezocht naar bijzondere objectieven voor Canon camera’s. Ik was op zoek naar een bijzonder portretobjectief en ergens in de krochten van het internet vond ik toen een review uit 2019 van de Sigma 105mm f1.4 ART voor Canon*. De review sprak over karakter, over boterbokeh (oke dat verzin ik zelf) en over hoge scherpte. Geïntrigeerd kwam ik in een deep-dive terecht en kwam erachter dat dit objectief een soort cultstatus en -achterban heeft. Was dit dan het (portret)objectief dat ik zocht? Ik kocht een EF-RF adapter en een tweedehands Sigma 105mm f1.4 ART objectief en ben op onderzoek uit gegaan. 

Hernia

Met smart stond ik voor het raam te wachten. De POSTNL app zei: uw pakket wordt tussen 14:10 en 16:10 bezorgd. Het was 16:05 dus de postbode kon elk moment verschijnen met mijn nieuwe aanwinst. Een oranje/wit busje draaide de straat in. Ik dacht dat zijn rechter achterband wat zacht was, want het busje hing een beetje scheef. Het busje stopte voor mijn deur. POSTNL viel er te lezen op de zijkant. Yes! Mijn objectief is gearriveerd!

De postbode liep naar de achterklep van zijn bus. Daar verdween hij uit het zicht, achter de openstaande deur. Vol smart stond ik te wachten en te wachten en nog wat te wachten. En.. het mocht allemaal even duren.  Opeens hoor ik een kreun en zie ik het busje omhoog veren. Oh, de band was toch niet lek, het busje stond nu gewoon weer recht. Strompelend en ietwat binnensmonds vloekend liep de beste man naar mijn voordeur. Hij gebaarde met zijn ogen dat ik het pakje over moest nemen. “Wat zit hier in godsnaam in??”, vroeg hij met een wat rood aangelopen hoofd. “Een objectief”, zei ik en pakte het pakje aan. “Nou, ik heb er een hernia van”, mompelde de postbode. Ik tekende, hij draaide zich om, liep terug naar zijn bus en verdween. 
Natuurlijk is bovenstaand verhaal ietwat overdreven, ik vertel graag verhalen zie je, maar wat een mega zwaar objectief is dit! In de oorspronkelijke review werd het ding steevast Big Bertha genoemd. 

Het objectief heeft inderdaad wel wat weg van een Dikke Bertha. Het is niet zo gek lang (13.15 cm), maar wel ontzettend breed (11.5cm). Het heeft een filtermaat van maar liefst 105cm en weegt 1645 gram! Ter vergelijking: de Nikon AF-S 105mm f1.4 weegt 985 gram.  Wat ook niet bijdraagt aan de grootte en het gewicht, zijn de bijgeleverde statiefgondel en de enorme zonnekap die met een schroef (ja geen grap!) vastgezet moet worden.
De volledige combinatie van objectief met zonnekap, statiefgondel, adapter en Canon EOS R5, weegt een grandioze 2637 gram. Niet bepaald een combinatie om makkelijk mee op reis te nemen dus. Voordeel is wel: je hoeft na een fotosessie in ieder geval niet meer naar de sportschool.

Foto’s – lekker naar buiten

Goed, het ding is dus groot, al is groot niet het goede woord. Het objectief is.. chubby, chody, mollig, gezet, heeft zware botten. Geef het een naam. Ik heb gekozen voor Chubby Hubby. Wat belangrijker is en de reden dat ik dit objectief heb gekocht: hoe zit het met de beeldkwaliteit en het beeldgevoel? Zoals gewoonlijk: in mijn reviews geen foto’s van bakstenen muren of testkaarten met beeldlijnen etc. Gewoon mooie plaatjes uit de praktijk. 

Een bevriend gezin wilde graag eens een leuke shoot met hun dochter en haar bestie. Het was herfst en daarom besloten we richting het bos/de duinen van Schoorl te gaan. 

Op de foto's zien we dat het met de scherpte van het objectief helemaal goed zit, zelfs op een EOS R5 met 45 megapixels. De scherpte is ook niet bijtend scherp, zoals je vaak bij moderne camera’s i.c.m nieuwe objectieven ziet, maar geeft mooie details met zachte lijnen. Alfred Stieglitz zei:  “Atmosphere is the medium through which we see all things. In order, therefore, to see them in their true value on a photograph, as we do in Nature, atmosphere must be there. Atmosphere softens all lines.”, en dat is wat dit objectief doet. Het behoudt het detail, geeft atmosfeer (of karakter) aan het beeld en heeft een zachte overgang van lijnen. In moderne, minder holistische termen, zou je kunnen zeggen dat het objectief een hoge “resolving power” heeft, maar dat het microcontrast niet dusdanig hoog is dat het beeld klinisch/digitaal aanvoelt. Ik word hier blij van, Sigma! 

Wat ook heel fijn is, is de prijs. Ik zat te wachten op de RF135mm f/1.8L van Canon, maar die kost 2739 euro, de RF85mm 1.2L van Canon kost zelfs een bizarre 3249 euro. Ik heb dit objectief overgenomen voor 1150 euro in prima conditie! Oke, een adapter heeft me ook 110 euro gekost, maar dan nog is het totaal 1260 euro en geen 2739 of 3249. Best een hele goede deal!

Foto’s – lekker naar binnen

Poeh, dat is wel héél dichtbij. Neusharen, snorharen, alles in beeld. Hmm misschien is mijn thuisstudio ietwat te klein. Het is gewoon mijn woonkamer zie je. Voor mijn portretfoto’s hang ik vaak heel lui een achtergronddoek over mijn grote servieskast en zet de flitser er naast. Zeg maar op deze manier, maar dan zonder fancy achtergrondsysteem:  Maar in dit geval heb ik iets meer ruimte nodig. Let daar op als je een kleine studio hebt. Een 105mm is wel significant dichterbij dan een 85mm (die ik normaal gebruik voor headshots). Afijn, gelukkig is de woonkamer langer dan dat ie breed is. Alles aan de kant, achtergrondsysteem neergezet en doek opgehangen.. gaan met die banaa. Uh, megalens! Traditiegetrouw beginnen we weer met een zelfportret. Met de scherpte en het detail zit het ook in de studio helemaal goed. De scherptediepte is zo klein, dat de voorkant van mijn baard onscherp is terwijl de haren naast mijn lippen heel scherp zijn. Dat geeft het beeld een klein beetje het gevoel alsof het uit een medium format camera komt.  De scherpte is zo hoog dat je mijn camera nog in mijn oog kan zien. Ook in de studio, in een gecontroleerde omgeving, presteert het objectief dus heel goed. Ik vind het beeld erg mooi en, net als buiten in de herfst, heb ik het gevoel dat het beeld wel heel scherp is, maar niet digitaal aanvoelt. Zo dromerig mooi als de Fujifilm GF80mm 1.7 is het niet, maar dat mag je ook niet verwachten. Dit is een heel bijzonder objectief voor full frame systemen.  
Ook op andere gezichten doet het objectief het, zoals verwacht, heel erg goed.

Conclusie

Goed, laten we maar een eind breien aan deze review. Kort samengevat, is het objectief wel echt bijzonder. Het is bijzonder zwaar, bijzonder groot (de voorkant in ieder geval) waardoor sommige mensen toch echt wel geïntimideerd kunnen raken, bijzonder scherp en de beelden zijn bijzonder mooi, ook in 2023. Vind je het gewicht geen probleem? Dan heb je echt een ontzettend mooi (portret) objectief in je handen. De focus is snel en accuraat, de scherpte is zeer goed, de bokeh is boterzacht. Hij is tweedehands goed te vinden en inclusief adapter zal het je ongeveer 1250 euro kosten. In vergelijking met de RF alternatieven is dat heel goedkoop! Wat wil een mens nog meer?

Dit artikel is geschreven door Maarten Kuiper en tevens gepubliceerd op zijn website.

Lees ook: Wanneer gebruik je 85mm, 105mm of 135mm? Aan de slag met SIGMA
Lees ook: Onze review SIGMA 105mm f/1.4 DG HSM ART in 2018