Nikon AF-S Fisheye 8-15mm F3.5-4.5E ED

Review: Nikon AF-S 8-15mm - Fisheye zonder nadelen

27 december, 2017 - 14:01

Door: Redactie DIGIFOTO Pro 3336

Niet iedereen weet dat Nikon een pionier was op het gebied van fisheyes. De 220-graden 6mm f/2.8 fisheye Nikkor uit 1972 die zelfs een beetje achterom keek, is wel het hoogtepunt. (Ook qua gewicht: 5 kilo!) De laatste jaren echter verkoopt Nikon nog uitsluitend ‘gewone’ beeldvullende fisheyes. De nieuwe zoom-fisheye die zowel beeldvullend als cirkelvormige beelden kan maken, wordt daarom enthousiast ontvangen. Is dat ook terecht gezien de beeldkwaliteit?

De specificaties liegen er niet om: het objectief is zowel geschikt voor APS-C als voor full frame, zoomt van een cirkelvormig beeld met een beeldhoek van honderdtachtig graden in alle richtingen tot een beeldvullende fisheye, waarbij de beeldhoek alleen over de diagonaal 180 graden en 170 graden is. De foto’s laten zien dat die verschillende standen best zinvol zijn en dat het objectief ook in een tussenstand gebruikt kan worden.

Uitstekend

De door Nikon verstrekte MTF belooft heel veel goeds: al bij volle opening presteert het objectief bijna tot de rand uitstekend. Maar de MTF-grafiek is eigenlijk veel te kritisch. De beeldrand is in dit geval namelijk echt het alleruiterste randje van het beeld. Bij een cirkelvormig beeld wil dat zeggen, dat de beeldrand net iets groter is, maar het verschil is eigenlijk niet te zien. Maar ook bij een cirkelvormig beeld (14 en 15mm full frame) is de randscherpte al heel erg goed bij volle opening en vrijwel optimaal bij f/6.3. We hebben deze keer geen grafiek, omdat het beeld in de uiterste hoeken zoveel kleiner is dat daar geen resolutie te meten valt. Verder haalt het objectief gewoon maximale prestaties, dus ook daar hebben we geen grafiek voor nodig. Het objectief heeft dan ook drie ED-elementen en twee asferische elementen. Volgens Nikon zijn de asferische elementen gebruikt om het objectief kleiner te maken. Het is dan ook opvallend compact en licht voor zo’n veelzijdige full frame-fisheye: hij is iets meer dan 8 cm lang en iets minder dan 500 gram zwaar.

Aps-c

Bij APS-C (DX) is het objectief iets minder veelzijdig, omdat het dan geen cirkelvormig beeld kan maken. Het is dan een beeldvullende fisheye met een iets grotere beeld hoek dan 10.5 mm. Verder heeft het objectief Nano-coating en alleen al om die reden is het een stuk beter dan de twee concurrenten van Tokina en Canon. Zoals op de foto’s te zien is, geeft ook de zon in beeld in dit geval geen reflecties, afgezien dan van een kleiner reflectie buiten de beeldcirkel, maar daar heb je uiteraard geen last van. Toch blijft het een zoomobjectief met een erg grote beeldhoek, dus zullen er af en toe kleine en onschuldige reflecties voorkomen in je foto’s.

Sprong

Vergeleken met de concurrentie én met de andere fisheyes is deze fisheye-zoom een sprong vooruit. De beeldkwaliteit is uitstekend bij ieder diafragma en een compromis tussen beeldhoek en beeldkwaliteit is dan ook niet meer nodig. Deze nieuwe Nikkor verlost ons ook van de keuze tussen beeldvullend of cirkelvormig.

Voor DX is het objectief iets minder veelzijdig, maar daar heeft het weer het voordeel dat het bij een eventuele upgrade naar full frame alleen maar beter wordt. Ook fijn: het anders snel vies wordende voorste lenselement heeft fluorine-coating en dat is bij een dergelijk objectief erg welkom. Opvallend is de afwezigheid van chromatisch aberratie. De vertekening is bijzonder groot, maar dat is bij een fisheye uiteraard geen beeldfout. De prijs is ongeveer het dubbele van wat je voor een gewone full frame fisheye neer moet leggen. Kennelijk vinden veel consumenten dat niet te veel, want dit nieuwe objectief is meteen al uitverkocht op een aantal plaatsen.

Conclusie

Een fisheye geen vervanging voor een supergroothoek, al kun je het beeld ‘defishen’ met verlies van scherpte. Het is een specialistisch objectief, maar in dit geval is inzetbaarheid wat groter dan normaal, omdat je zowel een beeldvullende als cirkelvormige beelden kunt maken. De kwaliteit van het objectief is ver boven ieder twijfel verheven, zodat dit objectief een no-brainer is als je op zoek bent naar een compromisloos fullframe fisheye-objectief.