Review Nikkor Z 70-180mm f/2.8 Half zo groot, net zo goed?

29 september, 2023 - 16:07

Door: Redactie DIGIFOTO Pro 2487

Dit is de het derde Nikon-objectief uit de goedkopere serie van drie zoomobjectieven met lichtsterkte f/2.8. Hij weegt de helft, is half zo groot en de prijs is ook ongeveer de helft van de Nikkor Z 70-200mm f/2.8 VR S. Maar is hij (bijna) net zo goed?

Camera: Nikon Z7

ISO-instelling: 64

Objectief: NIKKOR Z 70-180mm f_2.8

Diafragma: f/2,8

Sluitertijd: 1/80 s

Brandpuntsafstand: 180 mm

Bijschrift: Ook het voorgrondbokeh is prima.

Camera: Nikon Z7

ISO-instelling: 64

Objectief: NIKKOR Z 70-180mm f_2.8

Brandpuntsafstand: 155 mm

Diafragma: f/2,8

Sluitertijd: 1/40 s

Bijschrift: Het objectief heeft zeer goede macro-kwaliteiten

Camera: Nikon Z7

ISO-instelling: 1800

Objectief: NIKKOR Z 70-180mm f_2.8

Brandpuntsafstand: 72 mm

Diafragma: f/2,8

Sluitertijd: 1/80 s

Camera: Nikon Z7

ISO-instelling: 1100

Objectief: NIKKOR Z 70-180mm f_2.8

Brandpuntsafstand: 70 mm

Diafragma: f/2,8

Sluitertijd: 1/80 s

Een 70-180 à 200mm f/2.8 is een standaard werktuig voor reportages, afhankelijk van je manier van fotograferen mogelijk nog meer dan een standaard zoom. Zo’n objectief is erg geschikt voor portretten en heeft bijna altijd een goed tot soms zelfs uitstekend bokeh. Bij reportages maak je uiteraard ook portretten, maar dan vrij spontaan. Vaak zijn dat portretten van mensen in actie. Maar het omvat het het hele bereik van brandpuntsafstanden dat je normaliter voor portretten zou kunnen inzetten, van korte tele tot en met ongeveer de maximale brandpuntsafstand voor portretten. Bij een lichtsterkte van f/2.8 heb je dan bij ca. 85 mm al een redelijke achtergrond separatie van je onderwerp, bij 180 mm zelfs al een heel mooie vage achtergrond.

Ook in de studio is zo’n objectief handig, omdat het de mogelijkheid biedt om de brandpuntsafstand te variëren en daarmee de opnameafstand aan de gezichtsvorm van je onderwerp aan te passen. Natuurlijk heb je dan ook nog andere toepassingen, zoals bij sporten waarbij je niet te ver weg zit van de sporters en natuurfotografie. Een bijzonderheid van dit Nikon-objectief is dat het ook nog erg dichtbij komt, zodat het tevens geschikt is voor macro werk. Het is dus een behoorlijk universeel inzetbaar objectief. Tel daarbij het geringe gewicht en de geringe grootte op, en het wordt nog universeler.

In het verleden had Nikon bij de 70-200mm twee versie: eentje met lichtsterkte f/2.8 voor de pro’s en veeleisenden en een f/4-versie die goedkoper en iets compacter was. Het compromis zat hem dan in de lichtsterkte. Bij deze versie ligt dat anders. Er zijn hier andere compromissen gesloten. De maximale brandpuntsafstand is 10% kleiner, dat is een klein compromis. Een andere compromis zit in de optische eigenschappen, dat zie je aan de MTF’s die Nikon verstrekt - al zijn ook die verschillen niet heel groot. Denk daarbij aan de wet van de verminderde meeropbrengst: om een 20% beter objectief te maken, moet de fabrikant (en de consument) duidelijk meer dan 20% bijbetalen. Dan zijn er ook nog de andere optische eigenschappen, die niet uit de MTF blijken (een MTF is sowieso verre van zaligmakend, daar gaan we in een volgend artikel verder op in). Verder heeft het objectief geen stabilisatie en al evenmin een statiefvoet (maar die is ook niet nodig omdat het vrij licht is). Maar laten we eerst eens gaan kijken hoe het objectief het in de praktijk doet.

Praktijk

Het eerste wat opvalt is hoe handzaam het objectief is. Wat in het gebruik dan ook nog eens helpt, is dat het snel en geruisloos scherp stelt en licht en vrij precies zoomt. Vrij onmiddellijk daarna valt ook op dat het bokeh goed tot heel goed is (bij resp. korte en lange brandpuntsafstanden). Pas na een tijdje valt waarschijnlijk een andere eigenschap op: je kunt erg dichtbij komen met het objectief. Dat heb je niet altijd nodig, maar als je het wel nodig is het wel erg prettig. Het blijkt ook vrij goed bestand tegen tegenlicht en de opnamen zien er scherp en contrastrijk uit.

Het enige minpuntje is eigenlijk dat je af en toe in sommige achtergrond vormen wat ongerechtigheden ziet. Niet in sterke mate, maar die zie bij de S-versie niet. Asferische elementen voor objectieven in deze prijsklasse worden geautomiseerd geslepen (of geperst met acryl) en die slijp beweging gebeurt in kleine stapjes die uiteindelijk in de foto in de onscherpe delen zichtbaar kunnen worden, met name bij de zogenoemde ‘bokeh-ballen’. Niet heel storend, maar je ziet het wel. Daar staat weer tegenover dat er heel weinig focus breathing en vrij weinig focus shift is bij het zoomen.

Het objectief wordt gelukkig geleverd met zonnekap, dat is zeker bij een vrij lichtsterke telezoom geen overbodige luxe. Er zit zelfs een objectieftas bij. Het ontbeert weer VR (stabilisatie ). In combinatie met de stabilisatie van de Nikon Z-camera’s is dat niet echt een probleem, maar de stabilisatie van de S-versie is duidelijk beter, vooral bij de langste brandpuntsafstand. Maar het ontbreken van VR helpt natuurlijk wel bij het ontwerp en het laag houden van de prijs.

Opbouw en aanpassingen

De opbouw van het objectief is vrij gebruikelijk voor een zoom met deze gegevens, afgezien van een vrij sterk asferisch element in de tele-groep achteraan. Het objectief telt 19 elementen in 14 groepen, net iets minder dan de S-versie (21/18). Van die19 elementen is er één een super-ED element, vijf gewone ED-elementen en dan zijn er verder maar liefst drie asferische elementen waarvan als aangegeven, één vrij sterk asferisch.

(De S-versie heeft 6 ED 1 SR en 1 fluorietelement en 2 asferische elementen.)

De kleine drie-eenheid heeft op internet voor discussies gezorgd dankzij de grote overeenkomsten van de opbouw met Tamron-ontwerpen. Dat geld ook voor dit objectief. Is hier sprake van badge-engineering? Nee. Je moet eerder denken aan één motorblok waarbij door onder meer andere software en turbodruk verschillende motoren ontstaan met andere eigenschappen.

Allereerst is de Nikon een echt Nikkor Z objectief met een zeer degelijke behuizing en een andere schroefgang. Ook zien we dat er een anders scherpstelmotor is toegepast; een stappenmotor in plaats van een lineaire scherpstelmotor, zodat er sneller, geruisloos en met een gelijkmatige beweging (bij film) scherpgesteld kan worden. Die twee zaken samen hebben er ook voor gezorgd dat het objectief veel dichter bij kan scherpstellen: tot 27 en 85 cm bij 70 resp. 180 mm. Het objectief kan maar liefst tot 1 : 2 bij 70 mm en met de 2x converter zelfs tot op 0,95 : 1.

De opbouw van het objectief is niet veranderd. Toch zien we veranderingen met betrekking tot de (hoek)scherpte en bokeh. Ook collega-reviewers constateerden dit; het is dus geen serie-tolerantie. De verklaring daarvan is vrij simpel.

De breking van het licht wordt bepaald door twee eigenschappen: de vorm, dus de verhouding tussen de krommingen én de brekingsindex van het glas. Nikon heeft kennelijk de keuze van de glassoorten aangepast - en daarmee ook enkele optische eigenschappen. Op zich ook niet verwonderlijk, want Nikon - vanaf het begin óók producent van optisch glas - was al de leverancier voor het glas voor de Tamrons.

LAB

In het lab zien we in grote delen van het centrum van het beeld bij alle brandpuntsafstanden een uitstekende scherpte en mooi contrast, bij de kortste brandpuntsafstanden net iets beter. In de hoeken van het beeld zien we vooral bij 200 mm en f/2,8 wat minder goede prestaties, waarbij vooral opvalt dat het juist de aller uiterste hoeken zijn die minder zijn. Toch valt het op foto’s zelden op doordat de rest van de foto er prima uitziet. In de uiterste hoeken van het beeld bevindt zich bij portretten en reportages zelden belangrijke informatie. Het feit dat het contrast veel beter verdeeld is dan de de (meridionale) scherpte helpt daarbij ook. Diafragmeren tot f/8 en bij 180mm tot f/11 brengt dan prima scherpte tot in de uiterste hoeken, maar dat zal zelden nodig zijn.

Mede dankzij de vijf ED-elementen en het super ED element, zien we nauwelijks kleurfouten. Wel zien we coma, puntvormige lichtbronnen bij avond worden streepvormig al is dat alleen te zien bij sterke vergrotingen.

Conclusie

De 70-180 vormt een mooie aanvulling op het programma van Z-Nikkors. Het objectief heeft prima all-round eigenschappen. Wie de allerhoogste kwaliteiten en of allermooiste bokeh wil, zal dieper in de buidel moeten tasten en de S- versie kopen, maar dit is een zeer aantrekkelijk alternatief. Het geringe gewicht en de duidelijker geringere afmetingen maken het nog aantrekkelijker, en de unieke macro- eigenschappen helemaal.

Beoordeling:

Platina

Optische eigenschappen: 8

Mechanische eigenschappen: 8,5

Snelheid: 8

Waarde voor prijs: 9

Adviesprijs: € 1.449,-

Info: www.nikon.nl

Specificaties:

Vatting: Nikon Z-vatting

Formaat: FX (fullframe, ook bruikbaar voor DX)

Brandpuntsafstand: 70-180 mm