Over sociaal-documentaire fotografie en storytelling fotografie
Sociale fotografie, of sociale documentaire fotografie, is een vorm van fotografie die gaat over mensen en de sociale positie die zij innemen in de samenleving. Om dat in beeld te brengen wordt vaak de minder mooie kant van een samenleving gerepresenteerd, maar dat is natuurlijk niet perse een vereiste.
Emotie en sfeer
Centraal in deze vorm van fotografie staat emotie: wat je ziet moet een bepaald gevoel losmaken bij de kijker. De sfeer die vertegenwoordigd wordt moet bijna tastbaar zijn, het is essentieel om deze te vangen. En meteen ook de grootste uitdaging, voor de fotograaf. Hiermee is ook meteen het verschil met straatfotografie of candid fotografie gemaakt, waarbij emotie een veel kleinere (of soms geen) rol speelt. Bovendien kan sociale fotografie overal opgenomen worden: buiten, in huis, in publieke gebouwen, op kantoren. Het is een vertegenwoordiging van de tijdgeest, bijna een document voor een latere generatie. Vandaar dat het als een vorm van documentaire gerekend wordt.
Lees ook: Tegenslagen worden voorspoed - in gesprek met Léon Wodtke
Zwaar
Typisch wordt vaak de wat minder rooskleurige kant van de maatschappij belicht. Somber en observerend, eenzaamheid en leegte, eenvoud dan wel saaiheid kunnen tot uitdrukking worden gebracht. Dikwijls in zwart-wit, maar ook wel in kleur. Dat wil niet zeggen dat alleen zware emoties vertegenwoordigd worden, sociale fotografie kan net zo goed blijdschap of verwondering tonen.
Storytelling
Centraal in sociale fotografie staat storytelling. Je foto’s, of serie van foto’s, moeten een verhaal vertellen. Het verhaal in dit genre is belangrijk dan de esthetiek of het maken van typisch ‘mooie’ foto’s. Wie een verhaal wil vertellen, heeft luisteraars, lezers of kijkers nodig. Zonder publiek is er geen sprake van communicatie. En dat publiek moet begrijpen wat er verteld wordt. De verhalenverteller (zender)en zijn publiek (ontvanger) moeten dezelfde taal spreken, het moet direct duidelijk zijn wat er bedoeld wordt met een foto of een serie foto’s.
Een beproefde manier om een verhaal te vertellen is volgens de SUCCES methode.
- Stopping power (stopkracht, aandacht van de kijker trekken)
- Unexpected (onverwacht, verrassing)
- Concrete (duidelijk, tastbaar)
- Credible (geloofwaardig)
- Emotion (gevoel)
- Simple (eenvoudig)
Nooit eerder was het zo eenvoudig, goedkoop en snel om verhalen te maken en te verspreiden. De digitalisering en internet hebben dat mogelijk gemaakt. En met de nieuwste generatie fotocamera's is ook video binnen het bereik gekomen van fotografen.
Professioneel
Daartegenover staat dat de professionele fotograaf steeds meer concurrentie ondervindt van amateurs en parttime fotografen. Maar deze groep beperkt zich voornamelijk tot het maken van losse foto's, meestal van eenvoudig toegankelijke onderwerpen. Aan lange series en diepgravende of minder fotogenieke onderwerpen, wagen ze zich zelden. Het vertellen van een verhaal in stilstaand beeld blijft een vak dat kennis en ervaring vereist. Voor de professionele fotograaf ligt hier dus een kans om zich te onderscheiden.
Lees meer
