Nikon Z6 en Z7

Nikon vernieuwt zichzelf met spiegelloze Nikon Z camera's en objectieven

24 augustus, 2018 - 14:53

Door: Dre de Man 1963

De geruchtenmachine draaide in de weken voorafgaand aan de introductie op volle toeren. Voor- en tegenstanders van de in het duister gehulde spiegelloze Nikon speculeerden er op los. Wij hebben ons ook daarin gemengd en vergeleken de uitgelekte gegevens met de patenten. Maar welke conclusies trekken we nu? Stelt het systeem teleur of maakt het de beloften waar?

Voor Nikon vormen de Z-camera’s een revolutie. Na 59 jaar komt er een nieuwe objectiefvatting én een geheel ander camerasysteem. Het Z-systeem zet Nikon nieuw op de kaart. Het systeem van de spiegelreflexcamera’s van Nikon, gebaseerd op de F-vatting, had toch te kampen met de wet van de remmende voorsprong. Nikon bleef trouw aan zijn gebruikers en paste met veel vernuft steeds opnieuw de F-vatting aan de eisen van de tijd aan. Daardoor konden ook decennia-oude objectieven op de nieuwste camera’s gebruikt worden. Het gaf de concurrentie echter ook munitie om te suggereren dat het Nikon-systeem verouderd was, al was die suggestie misschien niet helemaal juist.

Spiegelloos systeem

Er was wel een probleem met het F-systeem: het was ontworpen voor spiegelreflexcamera’s. Nu de markt steeds meer vraagt om spiegelloze camera’s kon Nikon niets anders dan een heel nieuw systeem ontwerpen. Hoe goed is dat systeem wanneer we het tegen dat van de concurrentie afzetten?

Nikon Z-vatting

De Z-vatting klopt met de geruchten. Hij is enorm groot en lijkt verder op de bestaande F-vatting zodat hij voor Nikon-gebruikers vertrouwd zal aanvoelen. De vatting heeft vijf voordelen:

Hij maakt de lichtsterkste en meest gecompliceerde objectiefconstructies mogelijk
Hij voorkomt het zogenoemde cat eye-bokeh: ronde vormen die door een kleinere vatting ellipsvormig (‘kattenogen’) afgebeeld worden
Hij biedt veel ruimte voor efficiënte stabilisatie, met name in combinatie met teleobjectieven
Hij is ontworpen voor een breedband dataverbinding tussen camera en objectief, voor de beste scherpstelling en stabilisatie
Hij is dankzij een adapter volledig compatibel met de objectieven met F-vatting

Autofocus van de Nikon Z6 en Z7

Nikon hult zich in stilzwijgen over de techniek van de scherpstelling. We weten alleen dat het een slimme combinatie van fasedetectie en contrastdetectie is en dat de Z7 493 en de Z6 273 scherpstelpunten heeft. We weten echter niet hoe de scherpstelpunten geconstrueerd zijn. Belangrijker is echter dat het systeem uitstekend blijkt te werken (meer in de hands-on). Het is met de Nikon Z-objectieven werkelijk supersnel. Het werkt ook uitstekend samen met de bestaande objectieven en de adapter. Het is nog te vroeg voor een definitief oordeel, maar het lijkt erop dat het systeem minstens zo goed werkt als de Sony a9. In directe vergelijking met een Nikon D800E leek het in ieder geval sneller met een Z-lens.

Zoeker

Hét punt waarop spiegelloze camera’s in de vergelijking met spiegelreflexcamera’s beoordeeld worden is de zoeker. Tegenstanders van spiegelloze camera’s hekelen vaak de onscherpte ervan, het gebrek aan dynamisch bereik en de onrust van het beeld. Dat is niet geheel onbegrijpelijk gezien de bestaande zoekers van veel vergelijkbare modellen, zeker in het verleden. Nikon heeft dan ook veel geïnvesteerd in de kwaliteit van de zoeker. Nog belangrijker: de optiek die ervoor zorgt dat het beeld groot weergeven wordt, is van uitstekende kwaliteit. De groen-rode zomen die je bij andere camera’s met name het bewegen van het beeld vaak ziet, zijn hier afwezig. Wie heel goed oplet en de camera heel snel beweegt ziet een minimale rest: mogelijk heeft Nikon gebruik gemaakt van CA-correctie in het zoekerbeeld. Opvallend is dat de helderheid onmerkbaar snel aangepast wordt. Ook is het beeld enorm rustig, geen spoor van een rolling shutter-effect in de zoeker.

Videofunctie

De reflexcamera’s van Nikon waren niet populair voor video. Weliswaar waren de sensoren er prima voor geschikt en was er ook nauwelijks sprake van een jelly-effect, maar de Live-view-implementatie was toch een stuk minder handig dan die van een spiegelloze camera. Professioneel kun je zeker met de D850 uitstekende resultaten behalen, omdat dan een focus puller en een externe monitor gebruikt worden. De (semi-)amateurmarkt gebruikt echter autofocus en dat werkt niet zo goed met de reflexcamera’s in Live view. Daarnaast werd Nikon ook aangerekend dat er geen logs beschikbaar waren. Logs zijn speciale beeldinstellingen met een laag contrast en een lage kleurverzadiging die veel ruimte vrijlaten voor filmbeeldbewerking (grading). Ook de afwezigheid van een meegeleverde log was een klacht van (semi-)amateurs, want dankzij de software van Nikon kun je juist een oneindig aantal logs zelf maken of downloaden.

Maar Nikon gaat een stuk verder. De Z-serie biedt HDMI 10 bit, 4-2-2, 4K en dat met een full frame-sensor zonder crop maar met uitstekende prestaties. Het wordt nu al ondersteund door de Atomos Ninja. Geen enkel ander merk biedt dit. Als andere merken al 4K via HDMI aanbieden, dan alleen in 8 bit en dus met een dynamiek die ca. 8 x slechter is en/of ze werken met een crop of kleine sensor. Dat betekent dus ook een kleinere dynamiek / meer ruis maar ook dat de mooie filmische achtergrondonscherpte verloren gaat. De concurrentie zou in toekomstige modellen ook 4K 4:2:2 kunnen gaan aanbieden, maar het bokeh-voordeel blijft Nikon houden tenzij andere aanbieders van vatting veranderen met alle gevolgen van dien.

Ergonomie, energie en Nikon accessoires

De nieuwe body’s zijn een stuk kleiner en lichter de reflexcamera’s van Nikon. Toch liggen ze uitstekend in de hand dankzij de grip. Er is ook een batterijgrip ontwikkeld, die het werken in combinatie met zeer grote en zware objectieven net zo comfortabel zal maken als met de bestaande reflexcamera’s. De camera’s gebruiken overigens dezelfde batterijen als de reflexcamera’s. Ze worden geleverd met twee laders waarvan eentje voor gebruikt in de auto op basis van USB. Niet alleen de batterijen van de reflexcamera’s zijn compatibel. Ook de flitsers en heel veel andere accessoires van de reflexcamera’s zijn bruikbaar. Heel prettig wanneer de beide systemen naast elkaar gebruikt, maar ook omdat al die accessoires meteen leverbaar zijn. Bij een nieuw systeem moet je daar vaak een half jaar of nog langer op wachten.

Homerun voor Nikon

Nikon heeft alle mogelijkheden benut die de introductie van een nieuw systeem biedt. We weten nog niet of de Z-camera’s werkelijk in alle aspecten beter zijn dan de Nikon-reflexcamera’s, maar het heeft er alle schijn van dat ze in alle aspecten beter zijn dan de spiegelloze concurrentie van dit moment. De werking van de F-Z-adapter is voorbeeldig zodat de camera’s meteen op de markt komen met een systeem van honderd objectieven. Daarnaast is er een roadmap met Z-objectieven die er zeer veelbelovend uitziet.