Zelf printen: eerste hulp bij fotopapier

Laten we ervan uitgaan dat je een fantastische printer hebt gevonden en gekocht. Dan dient de volgende vraag zich aan: welk papier ga je gebruiken om je foto’s op af te drukken? We geven je een inzage in de mogelijkheden.

Lees ook: De juiste kleuren weergeven? Kalibreer je monitor

Fotopapier versus ‘gewoon’ kantoorpapier

Waarschijnlijk hoeven we je niet uit te leggen dat kantoorpapier niet bijzonder geschikt is om foto’s af te drukken. Natuurlijk kun je het inzetten als test, maar het resultaat is vele malen minder dan bij fotopapier. Dat komt omdat fotopapier speciale deklagen (coatings) bevat, die ontworpen zijn om de piepkleine inkt druppeltjes die een inkjetprinter afvuurt vast te houden. Op het ruwe oppervlak van gewoon papier vloeien die druppeltjes in elkaar over, waardoor de kleuren uitlopen en de afdruk minder scherp wordt. Fotopapier bestaat uit een onderlaag (de drager) waarop de coatings in dunne laagjes worden aangebracht. Die onderlaag kan van gewoon papier zijn, dat gemaakt wordt uit cellulose (hout celstof) die uit bomen wordt gewonnen. Voor duurdere soorten wordt ook wel papier uit katoenvezels gebruikt, dat beter bestand is tegen vergeling. Het wordt ook wel lompenpapier (in het Engels rag) genoemd, hoewel die naam eigenlijk alleen gebruikt zou mogen worden voor papier dat uit linnen en niet van katoen is gemaakt. Soms wordt ook canvas als drager gebruikt. Bij glanzend fotopapier is de onderlaag meestal gemaakt van kunststof.

Lees ook: Fleur jouw woonkamer op met een wanddecoratie

Bovenlagen

De bovenlagen zijn in te delen in een aantal categorieën, met elk hun specifieke eigenschappen.

• Zijdeglans (luster). Deze bovenlaag is erg populair, omdat de kleurechtheid groot is en witte en zwarte tinten goed tot hun recht komen. Het heeft een kleine reflecterende gloed en een subtiele textuur. Vooral populair voor bruidsreportages en portretten.
• Hoogglans. Voor een gladde, zachte afwerking met hoog verzadigde kleuren is hoogglans geschikt. Het geeft een hedendaags gevoel aan je foto, wat het bijvoorbeeld goed doet bij straatfotografie. Hoogglans biedt de grootste kleuren diversiteit, maar ook reflectie. Bovendien zijn vingerafdrukken en vetvlekken gemakkelijk zichtbaar.
• Mat. Dit soort papier is erg geschikt voor pastelachtige kleuren. Het papier geeft geen reflectie en heeft een subtiele textuur. Niet aan te raden voor dichte schaduwen of veel diep zwart. Bovendien heeft het papier van nature wat minder contrast dan hoogglans. Daarom wordt het veel gebruikt voor grote portretten. Mat fotopapier absorbeert ook iets meer inkt dan de glanzende varianten.

Fine art

Een losse categorie is fine art fotopapier. Dit is een stuk dikker en lijkt op papier voor tekeningen en waterverfschilderijen. Het heeft een sterke textuur. Fine Art is geschept papier. Ze hebben geen chemische witmakers en zijn dus altijd wat geler van kleur. De houdbaarheid van het papier is vele malen langer dan die met een plastic coating. Daarom worden dit soort papieren ook wel met “museum-kwaliteit” aangeduid. Fine Art papier heeft altijd een mat oppervlak. Het is, vanwege de zware kwaliteit, een stuk prijziger dan ‘gewoon’ fotopapier.

dMax

Een belangrijk getal in de papierwereld is “dMax” : de maximale Density (zwarting) die het papier kan behalen. De Dmax geefL aan hoeveel procent licht er nog in het zwart zit. Hoe hoger de dMax, hoe dieper de zwarttinten die op het papier kan worden weergegeven. Deze waarde wordt onder andere bepaald door de mate waarop de inkt in het papier dringt en zich verspreidt. Standaard fotopapier heeft een Dmax rond de 4 of 5. Als je een wit papier neemt met een hoge Dmax zit je dus zowel in de lichte als de donkere partijen goed."

Printprofiel

Om te zorgen dat de kleuren van de print overeenkomen met die op je computer,  is het essentieel dat je het juiste printerprofiel gebruikt. Meestal installeert de printer standaard de kleurprofielen voor het eigen merk. Anderen zijn meestal te vinden op de website van het merk. Photoshop en Lightroom zijn ingesteld om hun kleurprofiel door te sturen naar die van de printer: print dus rechtstreeks uit die programma’s.

Lees ook: Zelf foto’s printen: 3 tips voor het mooiste resultaat