Kleurbeheer - de gehele workflow van foto tot afdruk
Heb jij wel eens een foto geprint die er op je beeldscherm schitterend uitzag, maar op papier helemaal niet leek op het plaatje wat je voor je zag? Grote kans dat je workflow niet in orde was. In dit artikel gaan we in op kleurbeheer en de belangrijke stappen tussen het maken van een foto en het uiteindelijke afdrukken ervan.
Wie voor het eerst aan de slag gaat met het afdrukken van zijn of haar foto's, kan nogal voor verrassingen en valkuilen komen te staan. Daarom is het belangrijk om een aantal begrippen helder te hebben en een paar belangrijke stappen te zetten, voordat er een printopdracht wordt aangemaakt. In dit artikel lopen we snel langs de verschillende stappen en lichten we een aantal belangrijke elementen uit, met behulp van video's gemaakt door monitorfabrikant EIZO.
Kleurbeheer
Het doel van kleurbeheer is om bij grafisch werk altijd een onvervalste weergave te hebben van een beeldbestand, op ieder moment in de digitale workflow. De kalibratie van de monitor maakt altijd onderdeel uit van het proces, daarnaast is het belangrijk dat de communicatie tussen de camera en het fotobewerkingsprogramma in orde is en aan het einde van de workflow kan de profilering van de printer komen. De softproofweergave maakt het mogelijk om de invloed van het papier en de gebruikte printer al op de monitor te beoordelen.
Belangrijke stappen voor een goede workflow voor kleurbeheer:
Beeldschermkalibratie
Nadat je een foto hebt gemaakt op locatie is je computerbeeldscherm het eerste waarop je het resultaat ziet. Het is dan ook van groot belang dat je eerste indruk van het beeld goed is en je er met plezier aan kunt werken. Een goed afgesteld beeldscherm is een must. Helaas zijn veel monitoren niet goed ingesteld of beschikken ze niet over de juiste kwaliteit om de vereiste kleurruimte weer te geven. Wil je weten hoe je jouw beeldschermprestaties kan verbeteren? Check dan eerst de monitorkalibratie mogelijkheden. We hebben hier in het verleden al over geschreven en je leest er alles over in onderstaand artikel:
Cameraprofilering
Je beeldscherm kan nog zo natuurgetrouw weergeven, als de vertaling vanuit je camera niet goed is gedaan, zal het resultaat niet naar wens zijn. Daarom is het belangrijk om je te verdiepen in cameraprofilering. Veel fotografen spreken over camerakalibratie, maar dat is niet helemaal juist. Er wordt namelijk niks aan de camera aangepast, maar er wordt een conversieprofiel opgesteld. Door gebruik te maken van dit profiel komen de resultaten die je op je beeldscherm ziet, beter overeenkomen met wat de camera heeft 'gezien'. Met name bij productfotografie en mode shoots is het van groot belang om een exacte kleurweergave te hebben. Maar ook bij andere soorten fotografie, levert het kunnen werken met de juiste instelling over het algemeen een betere workflow en dus meer werkplezier op. Voor wie volledig in het duister tast betreffende het instellen van een cameraprofiel, heeft EIZO een mooie aflevering gemaakt over het effect van de interne kleurinstellingen van de camera op het beeldbestand. Bekijk de video hieronder.
Softproofweergave
Nu de kleuren op je camera én op je beeldscherm natuurgetrouw zijn, en jij je foto op jouw manier hebt bewerkt hebt, blijft er nog één belanglijk aspect over in je workflow. Wil je namelijk je foto's printen, dan kun je nog wel eens voor nare verrassingen komen te staan, wanneer je nu een printopdracht zou uitsturen. Jouw uiteindelijke foto op papier kan significant afwijken van de weergave op je monitor, afhankelijk van de gebruikte printer, het afdrukproces, het gekozen materiaal en de gebruikte inkt. Met de softproofweergave in software voor beeldbewerking kun je daarom van tevoren simuleren wat voor uitwerking al deze elementen hebben.
Vrijwel iedereen heeft wel eens geprobeerd een foto af te drukken op fotopapier - mat of glanzend. Daarbij valt het op dat het soort papier bepalend is voor de weergave. Daarnaast is het resultaat verschillend tussen soorten printers, waarbij een goede fotoprinter natuurlijk superieur is aan een gemiddelde kantoorprinter. Toch kan er ook bij gebruik van een hoogwaardige printer een hoop mis gaan, en dat komt meestal omdat er te weinig aandacht is gestoken in het vertalen van de digitale informatie naar wat uiteindelijk op het papier komt. Sla onderstaande stappen dan ook zeker niet over!
Afdrukken
De laatste stap is het afdrukken. Als je jouw foto's niet zelf afdrukt, maar uit handen geeft in een fotolab of (online) drukkerij, hou dan rekening met de specificaties die het bedrijf opgeeft als zijnd e ideaal. Zo krijg je bijvoorbeeld tips over het kleurenprofiel of de minimale resolutie. Ook zal er bij staan in welk bestandstype je de foto het beste kunt doorsturen en eventueel moet je nog rekening houden met kadering door de gekozen beeldratio. Als je niet zeker bent van je zaak, kun je vaak best eerst een testafdruk laten maken.
Heb je zelf een goede printer in huis, dan kun je zelf aan de slag met het afdrukken van je foto. Allereerst moet je dan de printerdriver correct instellen. Wanneer je vanuit bijvoorbeeld Adobe Photoshop print, is het slim om het programma de controle te geven over het kleurbeheer. Hiervoor selecteer je in het dialoogvenster Afdrukken de printer en activeer je het bijbehorende ICC-profiel, wat ter sprake is gekomen in bovenstaande video's. Tevens geef je aan welk soort papier je gebruikt - daar een afdruk heel anders kan ogen op mat of glanzend, maar ook de dikte en kleur van het papier zijn leidend. Zie je door de verschillende papiersoorten het bos niet meer? Weet dan dat de meeste papierfabrikanten hun eigen ICC-profielen gratis ter download aanbieden. Door gebruik te maken van de officiele profielen, kan er in principe niet veel meer fout gaan.
Tip voor professionals: Mirage
Het programma Mirage kan heel handig zijn als je thuis je foto's afdrukt. Het programma bevat de benodigde ICC-profielen voor fotoprinters van Canon of Epson en voor de grootste papierfabrikanten. Het optimaliseert en vereenvoudigt het werkproces voor het afdrukken. Mirage voert onder andere de printerinstellingen voor je door, die je anders handmatig moet instellen in het dialoogvenster. Dat is niet alleen heel prettig werken, maar het voorkomt ook dure mislukkingen en het afdrukken werkt eenvoudiger en sneller.
Conclusie optimale kleurbeheer workflow
Door de stappen te doorlopen van camera tot uiteindelijke afdruk, hou je de volledige controle over de workflow. Wanneer je met zorg aan de juiste instellingen werkt, kan er vrijwel niets meer fout gaan. Sommige onderwerpen, zoals de cameraprofilering, zijn optioneel. Als je met glanzend papier werkt dat optische witmakers bevat, is de uitwerking van het papier en de printer ook relatief klein. Bij matte en gestructureerde printmedia is het verschil echter enorm. Maar één ding is absoluut onontkoombaar: zonder een goede grafische monitor die regelmatig wordt gekalibreerd, is een kleurgetrouwe workflow niet mogelijk en ben je eigenlijk gewoon aan het gokken! Het werken met een goed gekalibreerd beeldscherm is dan ook een absolute must.
Lees ook: Review ColorEdge CS2740, ideale combinatie
Lees meer
