‘Eigen werk hoeft niet verdedigd te worden’

In gesprek met Rik Versteeg

3 juni, 2023 - 10:00

Door: Redactie DIGIFOTO Pro 2779

Rik Versteeg kan zich terecht een icoon noemen in Rotterdam (al zou hij dit zelf nooit toegeven). Een naam die bij velen beelden oproept van mode, liefde, verdriet en seksualiteit. Vanuit zijn studio, op een steenworp van Rotterdam Centraal, creëert hij beelden die tijd en ruimte lijken te schenden en zich niet in een hokje laten plaatsen.

Wel hebben ze allen een verbintenis; ze zijn stuk voor stuk prachtig in hun vermogen om de kijker vragen te laten stellen. Om ze te laten beseffen dat er niet zozeer gekeken wordt naar een modefoto, maar iets dat meerdere stijlen samen laat smelten en het hart en de visie bevat van de artiest. Wij gaan met hem in gesprek over zijn carrière.

Bescheiden begin

Wanneer ik op een stormachtige avond mijn gesprek heb met Rik in zijn fotostudio valt me op dat deze iets chaotischer is dan wat je zou verwachten van iemands werkplek. Maar wat verder in het gesprek kom ik erachter waardoor dit op natuurlijke wijze is ontstaan. 'Ik heb eerst audiovisuele media gestudeerd in Den Bosch. Na drie jaar studie ben ik naar de Willem de Kooning Academie gegaan om me volledig te richten op fotografie. Ik wist eigenlijk vrijwel meteen dat dit de plek voor mij was.' Toen hij daar begon met zijn opleiding merkte de fotograaf al snel dat hij sterk beïnvloed werd door mode & glamour-fotografie.

'Ik ben rond die tijd (eerste, tweede studiejaar) begonnen als modefotograaf. Al mijn werk was heel gestileerd en richtte zich in mijn ogen iets te veel op oppervlakkige schoonheid. Maar vlak voor het afstuderen ben ik hiervan afgestapt en ben ik me meer gaan richten op beelden waar een groter verhaal achter schuilt. Het was rond die tijd dat ik collageseries ben gaan maken door foto's van modellen te combineren met dingen als bloemen en andere voorwerpen. Hierdoor ontstond er een duidelijke autonome stijl die ik tot op de dag van vandaag aanhoud en waar ik me prettig bij voel; de combinatie van concept- en modefotografie. De principes waar studio Rik Versteeg voor staat.'

Opstarten

Natuurlijk bezit je niet vanaf het ene op het andere moment een grote studio waarin je werk maakt dat in meerdere galerijen in Nederland hangt. Hoe was dit in het begin, en hoe was het voor hem om klein te starten? 'Het begon allemaal met een studio die we simpelweg thuis aan huis hadden ontworpen en ingericht. Dit was na mijn opleiding op de kunstacademie, ik werkte op dat moment nog drie tot vier dagen en samen met een compagnon.

Toen onze eerste vrije werk serie af was zijn we naar een beurs gegaan met de hoop om het te verkopen voor een mooi bedrag, maar dit lukte uiteraard nog niet. We waren nog onbekend. Het was een harde les maar door de connecties op die dag ben ik toch via-via in contact gekomen met QLICK Gallery in Amsterdam. Op dat moment was ik met mijn compagnon bezig met een nieuwe serie met een Venetiaans gemaskerd bal als thema.

Uiteindelijk heeft de galerij dit gerepresenteerd en ging het in de verkoop, daarna begon het balletje te rollen. Belangrijk om te vermelden is dat het echter wel even duurde voordat alles op zijn plek viel.’ Een belangrijke les voor iedereen die eraan zit te denken om een eigen merk te starten in feite. ‘Het ging niet vanzelf. We hebben in die tijd behoorlijk zitten twijfelen of we er wel mee door moesten gaan want het duurde echt wel even voordat het allemaal lukte.’

Nieuw gezicht

Na enkele jaren van een leerzame, intensieve en leuke samenwerking besloot Rik om in zijn eentje verder te gaan en Studio Rik Versteeg te starten. De switch van een klein team naar eenmanszaak was een lastige omdat de samenwerking vertrouwd en goed voelde maar uiteindelijk geeft hij aan veel te hebben geleerd van deze lastige periode aangezien de ideeën nu meer persoonlijk waren.

‘Ik doe zo goed als alles zelf. Van de visagie, kostuumontwerp en decors tot de nabewerking aan toe. Ik ben blij dat ik ervoor gekozen heb om dit te proberen, aangezien het me echt gevormd heeft tot de artiest die ik op dit moment ben. Het is af en toe goed om in het diepe te worden gegooid.’ Eén van de grote voordelen zegt Rik, is dat hij zijn werk nu meer eigen en persoonlijk voelt. ‘Het klinkt misschien egocentrisch, maar ik kon me focussen op mijn eigen ontwikkeling. er brak een nieuwe tijd aan voor mijn werk, een shift die ik nu nog steeds zie in mijn foto’s en film; het is honderd procent van mij.’

Queer community

Rik’s werk is uitgesproken, in een positieve manier. Theatraal, conceptueel, aanstootgevend en kitsch. De fotograaf heeft alles al een keer aan moeten horen. Of het nu positief of negatief was, de op- en aanmerkingen inspireren hem om te allen tijde het beste en meest vernieuwende voor te schotelen aan zijn publiek.

‘Mijn inspiratie komt van heel veel verschillende inspiratiebronnen. Soms loop ik in de natuur en zie ik iets waar ik iets mee wil doen. Dan maak ik uiteindelijk een enorm decor met een bepaalde plant bijvoorbeeld. Wat ik ook vaak verwerk zijn persoonlijke invloeden uit het verleden. Zo ben ik op het moment bezig met een droomserie. Als kind had ik verschrikkelijk vaak nachtmerries waar ik nu iets moois van wil maken. Negativiteit en angst omzetten in iets positiefs en moois, dat is een nobel doel vind ik.’

Wel moet de Rotterdammer af en toe wijken voor bepaalde censuur, wat hem bij opdrachten opgelegd kan worden. ‘Een paar jaar geleden had ik iets voor Rotterdam Pride week gemaakt, waarbij er enkele foto’s waren die niet door de selectie kwamen, omdat ze te aanstootgevend waren om op straat getoond te worden. Gek genoeg ging dit commentaar niet eens over de beelden waarin naakt te zien was, maar om een beeld waarin er veel fetish-invloeden aanwezig waren. Zelf vond ik dit ergens maar lafjes, ik wilde namelijk iets doen met (en voor) de queer community in Rotterdam.

De fetishwereld is nu eenmaal verbonden aan de LGBTQ-scene die we op dat moment en in die week aan het vieren waren. Ik kreeg in die periode zelf bijvoorbeeld regelmatig nare opmerkingen op straat door de dingen die ik droeg en kleuren die ik in mijn haar had en ik vond dat een aanleiding om iets te doen. Voor de kracht van Rotterdam ben ik toen op zoek gegaan naar modellen die iets soortgelijks ervaarden. Het zichtbaar maken van de community en de modellen daardoor kracht geven.

Wanneer we samen naar de prints kijken die in de studio liggen, valt er meteen iets op; er komt heel veel techniek bij kijken. Extern licht, studiowerk, decors bouwen, visagie en behoorlijk wat nabewerking. Het doet denken aan het werk van Amerikaanse fotograaf David Lachapelle. Toch ervaart Rik het allemaal niet zo heftig als dat het voor de kijker voelt. ‘Meestal bezoek ik gewoon de locaties van tevoren om daarna schetsen te maken over hoe ik het licht precies wil. Buiten werken vind ik gaaf en bevrijdend op zijn tijd, maar mijn echte plek is toch in mijn studio. Door styling, decors en de make-up vertel ik het verhaal. De camera is een klein onderdeel in dat geheel. Lens based artist is voor mij dan ook een betere fit dan het woord 'fotograaf'. Ik wil mensen verrassen en mijn modellen laten stralen. Iedereen die je vastlegt straalt een bepaalde kracht uit. Ik wil het meeste uit mensen halen, dat zal altijd mijn doel blijven.’

Rik Versteeg over zijn EIZO

'Begin dit jaar heb ik de EIZO CS2420 aangeschaft voor de nabewerking van mijn beelden. Deze stap heb ik gemaakt omdat mijn werk veelvuldig in groot formaat geprint wordt voor exposities, kunstbeurzen en posters. Als beeldmaker verwerk ik veel details die goed zichtbaar moeten zijn op een groot formaat print en niet weg mogen vallen. Maar het belangrijkste voor mij is dat de details en kleuren weergegeven worden hoe ik ze bedoeld heb. Met de EIZO monitor heb ik een 99% Adobe RGB-kleurruimtedekking. Hierdoor is de kleurweergave erg nauwkeurig, dit is belangrijk als je met veel kleurdetails en hoge en lage lichten werkt die soms minimaal zichtbaar zijn maar wel het gevoel van het beeld kunnen bepalen.

Ook tijdens het fotograferen in Capture One maar ik gebruik van de monitor wat perfect is als je commercieel werk maakt waarbij de opdrachtgever mee wil kijken naar het beeld. Het IPS-LCD-panel garandeert uitstekende contrasten en kleuren bij elke kijkhoek waardoor, ook met een groot team, iedereen de mogelijkheid geeft om het beeld goed te beoordelen. Sinds de aanschaf van mijn EIZO monitor merk ik dat ik veel preciezer kan werken, details beter worden weergegeven en de prints die ik maak exact overeenkomen met de bewerkingen op mijn pc. Hierdoor ben ik er voortaan zeker van dat het digitale bestand wat ik aanlever overeenkomt met de uiteindelijke print voor verkoop of promotie en dit scheelt mij uiteindelijk veel tijd en proefafdrukken.'