'Ik zoek diepgang, verdieping, emotie... Kwetsbaarheid!'

Wanneer we de werken van Micky goed bestuderen zien we drie thema's veelvuldig terugkeren: vrijheid, kwetsbaarheid en schaamteloosheid. Niet voor niets de thema's die essentieel zijn voor de fotograaf. ‘Wie zich kwetsbaar durft op te stellen is juist krachtig’, zegt Micky. ‘En wat betreft vrijheid, zijn we niet allemaal op zoek naar vrijheid? En is schaamteloosheid niet het ultieme gevoel van vrijheid?’

Micky: ‘Het uitgangspunt van mijn werk is een ontmoeting, een droom of een object dat culmineert in een explosie van ideeën. Op de set laat ik het instinct en de persoonlijkheid van mijn model samen smelten met mijn camera en stimuleer ik mijn creatieve inspiratie.' Een goed portret wordt niet gemaakt in het hoofd van de fotograaf en ook niet in de camera, voegt Micky daar aan toe. 'Een goed studioportret wordt gemaakt in de ruimte tussen de fotograaf en het model. In de intimiteit van de studio ontstaat een dialoog waarbij ik en mijn model op een diep, vaak ongrijpbaar niveau met elkaar communiceren. Die communicatie wordt gevangen door een stille getuige: de camera. Wat in de ruimte tussen de fotograaf en het model gebeurt, wordt bepaald door hoe iemand zich bewust of onbewust gedraagt.'

Terloopse blik

Micky plukt haar modellen niet zelden gewoon van de straat. Een terloopse blik is soms al genoeg. Of een bepaalde loop, een bepaalde huidtint, een opmerkelijke haargrens... Waar ze op dat moment ook is, ze spreekt de man of vrouw aan. '“Hi, ik ben fotograaf en ik wil je graag portretteren. Mag dat?” Sommige mensen schrikken dan, of worden verlegen. Maar vaak is de reactie positief en wisselen we gegevens uit.’ Vanaf dat moment zit die persoon in haar hoofd, vertelt Micky in haar boek Through the eyes of others. Micky: 'Vervolgens ga ik nadenken over wat ik met die persoon wil gaan doen. Al is nadenken niet helemaal het goede woord. Wat ik er mee doe, gebeurt vaak in het onderbewuste. Ik neem mijn modellen mee in mijn dromen. De gedachten en ideeën die in mijn slaap naar boven komen, schrijf ik op zodra ik wakker word. Ook werk ik die vaak uit in tekeningetjes.'

Diepgang

Wie voor de camera staat, is geneigd een pose aan te nemen. Micky dringt er altijd op aan dat vooral niet te doen. ‘Ik wil dat een model zichzelf is.’ Daarbij komt haar eigen ervaring als actrice en model goed van pas. ‘Evenals mijn studie method acting. Door die methode leren acteurs hun eigen ervaringen, zowel prettige als minder prettige ervaringen, te gebruiken om diepgang aan hun rol te geven. Te graven in herinneringen en emoties.’ Zo vraagt Micky haar modellen te denken aan mensen die belangrijk zijn of waren in hun leven. Ouders, geliefden, vrienden... Dan komen de verhalen naar boven. Niet zelden wellen er dan tranen op. Dat geeft diepgang, verdieping, emotie... Kwetsbaarheid!’

Een andere techniek die Micky graag inzet is voice dialoque, de gesprekstechniek van Carl Gustav Jung om mensen te laten praten met hun verschillende persoonlijkheden. Deze methode is een voortvloeisel van method acting. Jung leerde mensen om hun dromen te zien als boodschappers van het onderbewuste. “The dream is a theater in which the dreamer is himself the scene, the player, the prompter, the author, the producer, the public and the critic”, aldus Jung. Micky onderschrijft dit beginsel. ‘Ik hecht grote waarde aan dromen. De beelden die ik in mijn dromen zie, komen veelvuldig terug in mijn werk.’

Kort en heftig

Micky omschrijft een portretserie als een korte, heftige ontmoeting waarbij het model zijn of haar pantser laat zakken en open en kwetsbaar durft te zijn. Om die reden kiest zij altijd voor een kleine studiobezetting. Het model, de fotograaf en een visagist. ‘Alles in de studio moet er op gericht zijn dat het model tot zichzelf kan komen. Daarom ook moet de sfeer luchtig en ontspannen zijn. Er moet ruimte zijn voor communicatie. Praten, echt contact maken en angsten wegnemen. Dat betekent dat ik mijzelf ook kwetsbaar moet opstellen. Anders werkt het niet. Je moet van twee kanten komen om elkaar te ontmoeten. Wanneer ik acteer, prikt de ander daar snel doorheen. Zoals ik er zelf ook snel doorheen prik wanneer iemand niet zichzelf is.’

Zuinige fotograaf

De fotograaf typeert zichzelf als een zuinige fotograaf. ‘Ik maak geen extra opnames. En alles wat ik maak, bekijk ik direct. Ik weet ook altijd meteen of dé foto ertussen zit.’ Niet zelden blijft dat beeld daarna nog weken onaangeroerd. ‘Die tijd is nodig om het werk te laten rijpen’, zegt ze. ‘Om goed te kunnen zien, moet ik afstand nemen. Het moment van opname is heel intens. Pas als de herinnering is vervaagd, kan ik met het beeld aan de slag. Daarbij probeer ik vaak van alles uit, zonder vooropgezet plan, heel intuïtief met veel ruimte voor toeval. Wanneer ik zie dat het werkt en het verhaal past, is het klaar. Daarna ga ik het beeld perfectioneren.’

Imperfectie

Over dat verhaal gesproken. Hoe ontstaat dat? ‘In mijn beginperiode als fotograaf ontstond dat verhaal eigenlijk altijd achteraf. Nu begin ik eerst met een verhaal in mijn hoofd. Pas als dat er is, begin ik met een serie. Daarbij laat ik me door alles inspireren. Bomen, plantjes, mensen, ontmoetingen en, als gezegd, dromen. Er is zoveel moois om ons heen. Daar moet je voor open staan. Al is mooi natuurlijk een heel breed begrip. Wat is mooi of perfect? Mooi is voor mij juist vaak imperfectie. Er moet een hoek af zijn. Imperfectie maakt nieuwsgierig, zet aan tot denken.’

Autodidact

Dan iets heel anders. De techniek. Micky moet lachen. ‘Ik ben een autodidact. Maar als ik iets zie dan kan het, en zal ik net zo lang doorgaan totdat ik dat beeld heb. Gewoon doen. Of, zoals Nike het zo mooi zegt; Just do it. Die slogan sluit goed aan bij wie ik ben. Door het te doen, kom je tot iets. Ik ben niet een heel technische fotograaf, maar ik snap wel steeds beter hoe het werkt en wat ik nodig heb om die beelden te maken die ik wil maken. En dat komt echt vanuit mijn tenen. Ik wil mooie, originele dingen maken. Als gezegd, door te doen. Geef mij die camera en ik ga aan de slag. Techniek moet en mag daarbij niet overheersen. Dat leidt alleen maar af. Ik ben heel visueel ingesteld, daar ligt mijn kracht. Ga me niet alles over de techniek uitleggen want dan bevries ik en komt er niets meer uit mijn handen. Ik ben en blijf een visueel ingesteld en gevoelig meisje. Daar ligt mijn kracht.’

FOTOGRAFIE © Micky Hoogendijk

Over Micky

Micky Hoogendijk (1970) woont en werkt momenteel in Los Angeles. In 2017 is haar autonome portretfotografie gebundeld in het boek Through the Eyes of Others met tentoonstellingen in Museum Jan van der Togt in Amstelveen, Museum Jan Cunen in Oss en Museum CEART in Tijuana, Mexico. Eduard Planting Gallery in Amsterdam presenteert haar werk ook op kunstbeurzen als de KunstRAI en PAN Amsterdam. Meer weten over Micky en haar werk? Bezoek haar website.

In de cameratas van Micky

‘Ik werk met de Canon 5D mark IV en een drietal lichtsterke Canon objectieven, een zoom, een echte portret lens en een groothoek. Daarbij maak ik veel gebruik van studioflitsers van Profoto als aanvulling op het natuurlijke licht.’

DIGIFOTO Pro

Dit interview is eerder gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 2.2018. Je kunt deze editie en voorgaande nummers los bestellen voor €7,95 inclusief verzendkosten (binnen Nederland). Ontvang je onze magazines liever op je deurmat? Neem dan een abonnement.

Lees ook: Canon vernieuwt haar professionele L-serie objectieven

Lees ook: Nu in de winkel: DIGIFOTO Pro 3.2018

Lees ook: Martin Schoeller: 'De hele dag omringd worden door beeldschone vrouwen, dat leek me wel wat'