Foto-expositie ‘Oekraïne: het pad naar vrijheid’

Het verhaal begint in de jaren zeventig, toen de Oekraïense beeldende kunst openlijk uiting begon te geven aan haar eigen taal. Vanaf het moment waarop de beeldtaal in het land zich begint te bevrijden van het opgelegde juk van de Sovjet-Unie maken Oekraïense fotografen duidelijk hoe kunst tegelijkertijd autonoom én een spiegel is van de turbulente samenleving waarin zij tot stand komt. Het sociaal-politieke en het artistieke leven zijn in dit land nauw met elkaar verbonden. Van de Sovjet-Unie en de val ervan, tot de Oranje revolutie, de Maidan protesten en de huidige oorlog: het politieke klimaat in Oekraïne is altijd beladen geweest en dat zien we terug in het werk van de fotografen.

Jeroen van den Eijnde, directeur van Nationaal Monument Kamp Vught: “Het beeld is in onze ogen een rijke en krachtige manier om iets over te brengen. Fotografie helpt zeer om iets wat ver weg is - in ruimte én tijd - dichterbij te brengen en maakt ook dat wij ons beter kunnen inleven in de ander. Daarom een foto-expositie over een helaas nog zeer actueel onderwerp dat ons allen bezig houdt: de verschrikkelijke oorlog en dat wat eraan vooraf ging in Oekraïne.”

Voortdurende oorlog Oekraïne

Op 24 februari 2022 begon Rusland een grootscheepse invasie vanuit zuidelijke, oostelijke en noordelijke richting met raketaanvallen in heel Oekraïne. De nog voortdurende oorlog heeft het dagelijks leven volledig overhoop gegooid en het leven van alle Oekraïners beïnvloed, kunstenaars, fotografen en journalisten inbegrepen. De kunstenaars die nooit in conflictgebieden hadden gewerkt, veranderden in oorlogsfotografen. Zij moesten de verwoesting van hun geboortestad en de gewelddadige dood van hun medeburgers documenteren.

Selectie fotografen

Oekraïense fotografie is nog nauwelijks bekend buiten het eigen land. De expositie is ontwikkeld door Noorderlicht en de Stichting Oude Groninger Kerken en was eerder te zien in de Akerk in Groningen. De tentoonstelling is samengesteld door Kateryna Radchenko, curator van het Oekraïense festival Odessa Photo Days, en Wim Melis, curator bij Noorderlicht. De entree is in Nationaal Monument Kamp Vught gratis voor Oekraïners. De voor NM Kamp Vught op maat gemaakte expositie is tot stand gekomen dankzij de Vriendenkring Nationaal Monument Kamp Vught en de stichting Beschermers Nationaal Monument Kamp Vught. In de expositie (met teksten in het Nederlands en Engels) is werk te zien van: Lisa Bukreyeva, Mstyslav Chernov, Alexander Chekmenev, Maxim Dondyuk, Andriy Lomakin, Dmytro Kozatskyi, Valeriy Miloserdov, Rita Ostrovska, Evgeniy Pavlov, Oksana Parafeniuk, Mikola Ridniy (film) en Elena Subach.