‘Met mijn kunst wil ik een brug bouwen tussen culturen’
Florian Braakman: ‘Met mijn kunst wil ik een brug bouwen tussen culturen’
Hoewel Florian Braakman (1988) eclectisch werkt, heeft hij een duidelijke stijl. Zijn betrokkenheid laat mensen zien zoals ze zijn. Deze waarachtigheid vinden we terug in al zijn installaties. Maatschappelijke onderwerpen voeren de boventoon, zowel in zijn vrije werk als in opdrachten.
Dit artikel is geschreven door Judith Bakkers en gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 5.2024
Fotografie: Florian Braakman
In 2017 ontmoette autonoom fotograaf Florian Braakman bij het metrostation van zijn woonplaats Delfshaven, Rino Alvarez. Rino zag Florian fotograferen en vroeg of hij een portret wilde maken van zijn vriendin en hemzelf. ‘Zo leerden we elkaar beter kennen. Rino vertelde me dat hij uit Curaçao kwam en dat hij tien jaar niet naar huis was geweest. Eind van dat jaar ging hij, samen met zijn Nederlandse vriendin, zijn familie weer bezoeken. Een bijzonder verhaal,’ vond Braakman. Hij kon het zich niet voorstellen zijn eigen familie zo lang niet te zien. ‘Ik was benieuwd naar die hereniging en vroeg hem of ik mee mocht. En dat mocht!’ In bijzondere installaties van beelden, film, muziek en geluiden maakte hij inmiddels drie bijzondere reisdocumenten van diverse buurtgenoten in het project In Between Homes. Naast Curaçao ging hij ook naar Sri Lanka en Zuid-Afrika met buurtgenoten.
Organische projecten
Deze ontmoeting en de spontane reis die er op volgde zijn exemplarisch hoe de fotograaf werkt. Zijn projecten ontstaan organisch. Hij gaat mee met de flow en ziet wel wat er van komt. De Rotterdamse wijk Delfshaven, waar hij woont, is de inspiratiebron voor zijn autonome werk. Beelden, geluid of film waarvoor hij telkens weer een nieuwe conceptuele vertaling zoekt. Hij geeft kunstboeken uit, verzorgt publicaties, maar maakt ook installaties met foto’s in print of film, zoals de foto- en audio films over de reizen met zijn multiculturele wijkgenoten. ‘Als ik een foto maak, denk ik al na hoe die foto in een expositie of ruimte vorm moet krijgen. Dat is een automatisme. Het beeld gaat verder dan een digitale afbeelding. De context is net zo belangrijk.’ Hij laat zich daarbij inspireren door bijvoorbeeld Pink Floyd en fotografen Wolfgang Tillmans, Dana Lixenberg, Nan Goldin en kunstenaar Ai Weiwei.
Menselijk oog
De creativiteit en liefde voor fotografie kwam door zijn moeder. In de modestudio waar ze werkte, was de jonge Braakman gefascineerd door de camera’s en het gebruik daarvan. ‘Dat was mijn eerste aanraking met professionele camera’s. Al vanaf mijn elfde maakte ik met kleine toestellen vakantiefoto’s die ik in albums plakte. Dat vond ik mooi en waardevol.’ Inmiddels is de fotograaf verslingerd aan zijn Canon 5D. ‘Ik heb diverse versies, de 1, 2 en in 2018 kocht ik de 4. Ik probeer dan alle technische mogelijkheden uit. Ik schiet standaard met een 50 mm lens met vast brandpunt. Die komt het dichtst bij wat het menselijk oog ziet. Een groothoek of telelens past niet bij wat ik doe; de werkelijkheid vastleggen.’ Maar hij pakt net zo makkelijk als hij onderweg is zijn iPhone of zelfs een compact cameraatje op reis. ‘Ik houd van veel verschillende methodes, technieken. Een foto van een auto met flits of mooie bergen met bestaand licht. Ik hou van afwisseling.’ Toch weet hij elke keer weer de zeer diverse, geselecteerde foto’s in een installatie als een harmonieus geheel te presenteren.
Rino Alvarez, Curaçao - Ïk ben een Rotterdammer" (I'm a Rotterdammer). 2017-2022
‘Modellen’ uit mijn wijk
Braakman is veel op straat te vinden, maar is niet perse een straatfotograaf. ‘Ik ben wel geïnteresseerd in straatfotografie, maar ik maak ook geënsceneerde portretten, natuur- en architectuur foto’s. Ik beperk me niet, maar fotografeer wat ik zie. Waar ik me toe aangetrokken voel.’ Zijn ultieme doel is om met de wereld om hem heen te interacteren. Daarom werkt hij niet met professionele modellen. Hij legt liever mensen uit zijn multiculturele wijk vast in hun dagelijks leven. Of de architectuur, troep op de grond of een speciale auto. Zijn blik zuigt zijn omgeving op en zijn camera spuugt zijn impressies uit. ‘Ik ben daarbij wel op zoek naar een bepaalde waarachtigheid, maar mijn beelden zijn eclectisch.’ In zijn installaties combineert hij zijn diverse beelden tot een geheel. Waarbij hij de veelzijdigheid van het leven laat zien. ‘Beelden moeten in dialoog met elkaar zijn. Het zijn nooit op zichzelf staande impressies, maar vertellen een verhaal.’
Delfshaven finest
Mijn camera als bemiddelaar
Zijn multiculturele wijk in Rotterdam is bij uitstek een plek waar hij zijn ei kwijt kan. Toen hij er jaren geleden kwam wonen, was fotografie zijn manier om contact te maken met de mensen en de nieuwe stad. ‘Ik wilde contact maken met mijn buurtgenoten die uit alle windstreken komen. We spreken elkaars taal niet, maar met een camera gaat de connectie als vanzelf. Die bemiddelt tussen mij en mijn onderwerp.’ Alles wat Braakman schiet, is autobiografisch. Het is wat hij in zijn werkelijkheid tegenkomt. Zijn relatie tot mijn wijk. Hij wilde echter meer. Niet alleen die relatie tussen onderwerp en hemzelf, maar ook een driehoeksverhouding realiseren met de buurt erbij. ‘Ik wilde het publiek erbij kon betrekken. Eerst zorgde ik er daarom voor dat mijn werk te zien was in plaatselijke publicaties.’
Buurt erbij betrekken
Zijn werk past niet alleen in een museale context benadrukt Braakman. Daarom bedacht hij zelf het project Delfshaven’s Finest. Voor en met mensen in zijn wijk: portretten, stillevens, maar ook een nieuw project over een groep oudere mannen uit verschillende culturen, die bij een strook stadnatuur iedere dag bij elkaar komen. ‘Ik ging zelf op zoek naar financiering om de buurtfoto’s te plaatsen in mijn wijk.’ Hij schreef het Mondriaan Fonds en CBK Rotterdam aan, regelde ook privaat geld. Daarmee kon hij een onder andere een billboard op het drukste punt in de buurt plaatsen met zijn werk. Vanaf dat moment is dat de manier waarop hij als autonoom fotograaf werkt: hij bedenkt een maatschappelijk project en zoekt naar fondsen om die driehoeksverhouding fotograaf-object-buurt te realiseren.
Ze noemen me allemaal broer
Zo ook het project Broer, dat als vanzelf uit het eerste project voortvloeide. Het uitgangspunt is het sociale contact over de taal heen. In het contact met jonge mannen uit de buurt viel Braakman iets op: ‘Ze noemen me allemaal “broer”.’ Dat bleek een cultureel fenomeen te zijn, waar hij op voortborduurde. Het resultaat: een portrettenreeks van zeer diverse mannen uit verschillende culturen. Die hij ook in de buurt tentoonstelde. Zo probeert hij grote maatschappelijke onderwerpen aan te pakken en heel klein, lokaal, te maken. Fotografie in context noemt hij dat. Zelfs als Braakman in opdracht voor bijvoorbeeld wetenschappelijke en culturele sectoren werkt, houdt hij hieraan vast. Hij verlangt relatieve vrijheid voor zijn fotografie en maakt alleen werk dat een publiek onderwerp betreft.
Vooroordelen slechten door verhalen te vertellen
Wat Braakman doet, doet hij uit liefde voor de mensen. Daarnaast vindt hij het belangrijk dat kunst ook kritisch en relevant is. Politiek geëngageerd zijn en de kunst breed toegankelijk maken zijn zijn doelen. ‘Ik verhuisde met een idee naar deze plek, maar dat mijn buurt zo’n grote rol zou gaan spelen in mijn carrière had ik niet voorzien. Het begon met mensen een print van hun portret te geven om zo in contact te komen.’ Zijn buurtgenoten waren eerst best terughoudend. Braakman begreep dat wel. ‘Onze wereld is gedigitaliseerd en mensen zijn achterdochtig wat er met hun beeltenis gaat gebeuren. Hierdoor verliezen we elkaar soms fysiek uit het oog. Maar contact is juist zo waardevol. Ik kom uit Velp en woonde in mijn witte bubbel. Voor mij waren mijn nieuwe buurtgenoten een eye opener. Ik wil een brug bouwen tussen deze verschillende werelden. Vooroordelen tegengaan door verhalen te vertellen. En te laten zien hoeveel rijkdom er op sociaal en cultureel vlak is.’ Zijn werk wordt opgemerkt en gewaardeerd. Braakman is geselecteerd voor de Foam Talent expositie in februari, waar zijn series Broer en In Between Homes te zien zijn. De tentoonstelling gaat daarna op tournee.
Wil je meer zien van Florian Braakman? Kijk dan op zijn website of volg hem op Instagram via @florianbraakman.
Lees meer
