De kunst van croppen

In fotografie is bijsnijden (croppen) een stuk eenvoudiger geworden sinds de digitalisering van fotografie. In de analoge tijd duurde het bijsnijden van foto’s veel langer, maar nu kunnen we eenvoudig snijden om uit te proberen. Vinden we de nieuwe uitsnede niet mooi? Dan gaan we terug naar het origineel en kunnen we opnieuw beginnen, hoogstens een paar minuten zijn verloren gegaan. Maar we kunnen wel van de aanpak van Michelangelo leren.

Croppen is geen redmiddel

Met croppen verander je de compositie. Natuurlijk ben je al, voordat je een foto op de computer zet, bezig met compositie. Als het goed is heb je daar al over nagedacht terwijl je door de zoeker keek en heb je gezocht naar de - volgens jou - beste compositie voor je daadwerkelijk afdrukte. Helemaal wanneer je beschikt over een zoomobjectief, is in-camera cropping betrekkelijk eenvoudig. Dat wil niet zeggen dat croppen een teken is van zwakte, en het zou dan ook niet gebruikt moeten worden om met de pet naar compositie te gooien tijdens het maken van de foto. Met croppen maak je de compositie BETER, maar de basis is er al.

Iedereen cropt

Dat gezegd hebbende, hoeft het bijsnijden van een foto niet gezien te worden als een zwaktebod. Beroemde fotografen croppen ook. Net als Michelangelo wellicht, die laag voor laag wegschilde totdat er een prachtig standbeeld ontstond. Zo kun je het maken van de foto, met een zorgvuldig gekozen compositie, zien als het weg schillen van de eerste laag. Met de afwerking kun je deze nog beter maken, naar een hoger niveau tillen. Veel beroemde foto’s bestaan nog maar uit 40% van de originele opname, om de foto’s van gewoon goed een niveau hoger te tillen, tot buitengewone en soms zelfs legendarische foto’s. De enige beroemde fotograaf die erom bekend staat niet bij te snijden, was Henri Cartier-Bresson. Hij drukte zijn foto’s af met de zwarte rand van het negatief zichtbaar, om aan te tonen dat dit de originele uitsnede was.

Waarom croppen?

Zojuist refereerden we al even aan het zoomobjectief. Die maakt het gemakkelijker om je compositie te maken en te veranderen voor je daadwerkelijk afdrukt. Maar, waar je je niet altijd bewust van bent, is dat het perspectief bij zoomen licht verandert, net als de relatie tussen personen en objecten in het kader. Soms betekent dat een minder sterke foto, de ‘wow’ factor kan hiermee verloren gaan. Natuurlijk is dit niet altijd het geval, we hoeven niet allemaal uitsluitend terug te vallen op prime objectieven, maar soms is een crop beter wanneer die in de nabewerking wordt gemaakt dan wanneer er ingezoomd wordt.

Een aantal redenen waarom je zou willen bijsnijden op de computer zijn:

• Om je afbeelden sterker te maken
• Je wil een vierkant/horizontale uitsnede/panorama en je hebt een vierkant/horizontale uitsnede/panorama (maar dan niet de juiste)
• Je kon niet dichterbij komen en de negatieve ruimte is te veel
• Je wilt een deel van de afbeelding isoleren omdat dat een fantastisch beeld op zich is
• Je bestand/afmeting is te groot voor het doeleinde
• Je gebruikt liever een prime objectief en maakt je compositie liever achteraf sterk
• Je foto is te rommelig en er moeten dingen weg om een sterk beeld te krijgen

Allemaal goede redenen om je foto verder bij te snijden.

Waar let ik op?

Er zijn een aantal dingen belangrijk wanneer je je foto gaat bijsnijden. Het zal niet als een verrassing komen, dat dit vrijwel dezelfde criteria zijn die in je hoofd (zouden moeten) rondgaan bij het maken van de foto, wanneer je de compositie bepaalt. De boodschap van de foto is belangrijk, komt deze over en zijn er elementen die de aandacht van deze boodschap afleiden? Waar ligt de impact van de foto? Is er een specifiek deel dat de aandacht van de kijker opeist? En de emotie, roept de foto een vorm van emotie op?

Praktische tips

Als je gaat bijsnijden, vraag je dan die drie vragen af. En werk netjes, zodat je geen storende elementen in je foto houdt of per ongeluk aanbrengt, terwijl je de foto juist wilde verbeteren. Let bijvoorbeeld op:

• Plaats je onderwerp niet gecentreerd. Dit geeft zelden een sterke foto
• Snijd geen ellebogen of knieën af. A.u.b.
• Gebruik negatieve ruimte. Doe eens of je een coverfoto bijsnijdt, met ruimte voor tekst.

Je zou eens kunnen oefenen met bestaande foto’s. Probeer eens een goede uitsnede te maken in verticale oriëntatie van een foto die horizontaal is. En andersom. Maak eens vierkante uitsneden van foto’s die je niet specifiek zo bedoeld had. Zo krijg je het gevoel van de impact van je foto en hoe je kunt schuiven met de grenzen van je foto om deze sterker te maken.