100 jaar Tuindorp Oostzaan - tentoonstelling Stadsarchief Amsterdam

100 jaar geleden kregen de eerste bewoners de sleutel van hun gloednieuwe huis in Tuindorp Oostzaan. Het eerste echte tuindorp van Amsterdam, gebouwd om arbeidersgezinnen licht, lucht en ruimte te bieden en een fatsoenlijke woning. Vlakbij de scheepswerven, ver van de binnenstad, middenin een polder aan de noordkant van het IJ.

Tuindorp Oostzaan werd ontworpen vanuit idealen die ook nu nog relevant zijn, geïnspireerd door Engelse ideeën over tuinsteden. Als een ruimtelijke eenheid met tuintjes, pleinen en culturele voorzieningen om ontmoeting en gemeenschapszin te stimuleren. In de wijk groeide een hechte gemeenschap, zoals de idealen beoogden. Met de jaren veranderden de samenstelling van de gemeenschap en de wereld om Tuindorp heen. Naoorlogse uitbreidingen van de wijk brachten nieuwkomers, eerst de arbeidsmigranten, nu jonge gezinnen. Maar tegelijk verdwenen ook voorzieningen zoals bibliotheken, buurthuizen en een deel van het openbaar vervoer.

Houden de idealen van toen stand in het ‘dorp’ van nu? Blijft een hechte gemeenschap mogelijk in tijden van gentrificatie? Met ‘Thuis in de stad. 100 jaar Tuindorp Oostzaan’ presenteert het Stadsarchief samen met fotograaf Raimond Wouda de geschiedenis van een stukje Amsterdam dat bijzonder is en tegelijk een groter verhaal vertelt over wonen en je thuis voelen in een veranderende stad. ‘Thuis in de stad’ is een kijk op leefbaarheid en gemeenschapszin in de stad. Het toont de voortdurende spanning tussen idealen en de dagelijkse realiteit, tussen nostalgie en continue verandering.

Raimond Wouda fotografeert al 30 jaar Tuindorp en Tuindorpers. De wijk speelt een belangrijke rol in zijn leven. Zijn moeder en grootmoeder groeiden er op en hij woonde er de eerste jaren van zijn leven. Na zijn verhuizing kwam hij nog steeds veel in Tuindorp als hij in weekenden en vakanties bij zijn oma logeerde. Raimond Wouda over Tuindorp Oostzaan:  “Naarmate ik ouder werd, werd mijn relatie met Tuindorp complexer en ambivalenter. Het was een plek die voor mij zowel vreemd als vertrouwd was. Om te kunnen begrijpen wat dat voor mij betekende begon ik de wijk en inwoners te fotograferen. Tuindorp is mijn meest persoonlijke werk geworden.”

Wouda’s visie op Tuindorp en Tuindorpers wordt in de tentoonstelling verbonden met historische beelden en bronnen en met persoonlijke verhalen van Tuindorpers vroeger en nu. Muziek floreert in de wijk vanaf het eerste begin. In video-interviews komen de verschillende klanken van Tuindorp aan bod met het bijna 100-jarige Harmoniecorps Tuindorp (HCT), de rappers van de Tuindorp Hustler Clicks (THC) en het Aubadekoor. Ook vanuit de lucht wordt de bijzondere geschiedenis van de wijk zichtbaar. In een animatie vloeien de unieke luchtfoto’s van de wijk uit 1922 samen met drone-opnamen die dit voorjaar samen met de Tuindorpers zijn gemaakt.

Publicatie

Gelijk met de tentoonstelling verschijnt bij uitgeverij Fw:Books het fotoboek van Raimond Wouda getiteld ‘Polder VIII, Tuindorp Oostzaan 1921-2021, Amsterdam’.