Sweet 16 viert 100 jaar 16mm-film

6 oktober, 2023 - 18:00

Door: Redactie DIGIFOTO Pro 534

Eye Filmmuseum viert in het programma Sweet 16 het 100-jarige bestaan van het revolutionaire 16mm-filmformaat. Met de handzame 16mm-camera kon je de straat op en improviseren. Filmmaken en vertonen werd zo toegankelijker. Te zien zijn onder andere spaghettiwesterns op 16mm en klassiekers van Ed van der Elsken. Ook brengt de Amerikaanse filmmaker Christopher Harris een bezoek aan Eye. De snorrende 16mm-projector staat regelmatig in de zaal – dichter bij de schoonheid van de grove korrel kun je niet komen.

Sweet 16, 21 november – 6 december in Eye Filmmuseum, IJpromenade 1, Amsterdam, eyefilm.nl/sweet16

Eastman Kodak ontketende een revolutie in de filmwereld toen het in 1923 de 16mm-film voor de amateurfilmer lanceerde. Al snel omarmden ook makers van documentaires, activisten en de avant-garde dit handige 16mm-formaat. Vaak benadrukken makers en liefhebbers de schoonheid van het materiaal: de grove korrel en het rauwe optische geluid. Het draagt allemaal bij aan het gevoel en de beleving van deze smalle filmstrook.

Ook regisseurs van de Direct Cinema en de cinéma vérité deden in de jaren zestig hun voordeel met de lichte 16mm-camera. Hiermee kregen ze meer vrijheid en konden ze met de camera naar buiten, de studio uit. Vandaag de dag zijn er tal van filmmakers en kunstenaars die 16mm springlevend houden, zoals Christopher Harris, Charlotte Pryce en Rose Lowder, wier zinsbegoochelende films te zien zijn in Eye.

Een wereld van mogelijkheden ging open toen mensen zelf filmvertoningen konden organiseren, in de klas, in buurthuizen, underground theaters en cafés. Zo heeft 16mm niet alleen een grote rol gespeeld in de artistieke ontwikkeling van de cinema maar ook in de democratisering van film.

16mm in Nederland

In Nederland was het werk van pioniers als Ed van der Elsken en Johan van der Keuken ondenkbaar geweest zonder de 16mm-camera. In Eye zijn enkele van hun klassiekers te zien: Blind kind, Beppie, Een fotograaf filmt Amsterdam en Het Waterlooplein verdwijnt.

Vrijwel alle Van der Elsken-films in de collectie zijn op hoge kwaliteit geremasterd en dit jaar nog gratis wereldwijd te bekijken op Eye Film Player, de streamingdienst van Eye. Met zijn (16mm-)camera trok hij erop uit om het leven, de mensen en soms ook zichzelf vast te leggen; uitdagend, warm, speels.

Programma

Het Filmblik

Het Filmblik was een initiatief van Stichting Filmstad in Den Haag dat liep van 1996-2005. Een kunstenaar kreeg een 16mm-filmblik van 120 meter (10 minuten) aangeboden om hiermee geheel naar eigen inzicht een korte film te maken. Een terugblik.

Kenneth Anger Films

Queer avond met twee radicale, grensverleggende films van Kenneth Anger: Scorpio Rising (1963) en The Inauguration of the Pleasure Dome (1954).

Christopher Harris – still/here

Christopher Harris presenteert een selectie van zijn films – allemaal op 16mm gedraaid – en vertelt over de achtergrond van zijn werk: Afro-Amerikaanse geschiedschrijving met de esthetiek van de experimentele cinema.

Spaghetti on 16mm Night

In Koolhoven & Simons twee illustere voorbeelden van ‘16mm-spaghetti’: The Five Man Army (Don Taylor, Italo Zingarelli, 1969) en Cipolla Colt (Enzo Castellari, 1975).

Poetry by Rose Lowder and Charlotte Pryce

Zinsbegoochelende 16mm-films van twee bijzondere vrouwelijke avant-garde filmmakers: Rose Lowder en Charlotte Pryce. Met livemuziek van Albert Veenendaal op prepared piano en gedichten door Francisca Snip.

De wereld rond in 16mm

Compilatie met restauraties op 16mm van reisfilms van de familie Regout uit de Eye-collectie.

16mm klassiekers uit de Eye-collectie

Klassiekers op 16mm gedraaid, met Don't Look Back (D.A. Pennebaker, 1967), River of Grass (Kelly Reichardt, 1994), Metaal & melancholie (Heddy Honigmann, 1993), Luger (Theo van Gogh, 1982) en In krakende welstand (Mijke de Jong, 1989).

Verder te zien: Blind kind (Johan van der Keuken, 1964), Beppie (Johan van der Keuken, 1965), Een fotograaf filmt Amsterdam (Ed van der Elsken, 1982) & Het Waterlooplein verdwijnt (Ed van der Elsken, 1967).

Tussen 21 en 29 november staat de 16mm-projector regelmatig in de zaal.

Filmmagie

Workshop Filmen zonder Camera, waarbij kinderen (na een kort filmprogramma op het doek) een eigen 16mm-film gaan maken door filmstroken te bewerken. Ze kunnen erop tekenen, er gaten in maken en er dingen op plakken.

Eye Film Player: Ed van der Elsken & meer 16mm

Via deze pagina zijn alle beschikbare 16mm-titels op de Eye Film Player te vinden. Ook diverse geremasterde Ed van der Elsken-films zijn dit jaar nog gratis wereldwijd te streamen op de player.